هنر راهی برای آموزش زندگی

۹ فایده آشنا کردن کودکان با تئاتر و هنرهای نمایشی

تئاتر فقط یک سرگرمی نیست! تئاتر و هنرهای نمایشی را می‌توان به عنوان شاه‌کلیدی به حساب آورد که کودکان را خلاق‌تر، اجتماعی‌تر و سالم‌تر پرورش می‌دهد. کودکان در تئاتر به توانایی‌های گفتاری، حرکتی و عاطفی خود پی می‌برند و قوه‌ی تخیل آنها رشد پیدا می‌کند.

اکثر افرادی که تئاتر کار می‌کنند ویژگی‌های مشترکی دارند؛ اعتماد به نفس آنها بالاست، قدرت ارتباط اجتماعی بیشتری دارند، شنوندگان بهتری هستند و راحت‌تر می‌توانند احساسات خود را بیان کنند. تحقیقات علمی نشان داده تمام این ویژگی‌ها با حضور در گروه تئاتر و یا دیدن آن ارتباط دارد. در ادامه ۹ فایده‌ای که کودک شما از آشنا شدن با تئاتر خواهد برد را معرفی می‌کنیم.

۱- خلاقیت کودکان را افزایش می‌دهد

تئاتر هنر تخیل است. برخلاف تلویزیون و فیلم‌های سینمایی که بیشتر بر پایه‌ی واقع‌گرایی ساخته می‌شوند، تئاتر به نوع دیگری از تصور و تخیل نیاز دارد. اجازه دهید با یک مثال مسئله را روشن‌تر کنیم. به عنوان مثال وقتی در انیمیشن Frozen کمپانی دیزنی، پرنسس آنا یخ می‌زند، انیمیشن او را واقعا به یک تکه یخ تبدیل می‌کند. اما در نسخه‌ی تئاتری داستان کاملا متفاوت است.

در تئاتر موزیکال Frozen وقتی پرنسس آنا یخ می‌زند، گروهی از بازیگران با لباس‌های سفید  و نقره‌ای دورتادور آنا را می‌گیرند و به او می‌چسبند. با چنین حرکتی مخاطب به یخ زدن آنا در نمایش پی می‌برد و قوه‌ی تخیل او فعال می‌شود. تحقیقات نشان داده تعامل مخاطبان با نمایشی که روی صحنه در حال اجراست قدرت تفکر خلاق را بیشتر می‌کند.

علاوه بر این، تماشای تئاتر، قدرت تفکر در جهت‌های مختلف یا انعطاف فکری در کودکان را افزایش می‌دهد. به دلیل ابهامی که در داستان‌های تئاتر وجود دارد، مخاطب باید هر لحظه به این فکر کند که تا انتهای داستان، چه اتفاقی رخ می‌دهد و همین ابهام در نتیجه، قدرت کنجکاوی، خلاقیت و تخیل کودکان را پرورش می‌دهد. تئاتر همچنین بهترین موقعیت برای امتحان کردن توانایی‌های خود است.

۲- راه را برای پیشرفت تحصیلی کودکان هموارتر می‌کند

جالب است اگر بدانید دانش آموزانی که در هر سنی تحت آموزش تئاتر قرار می‌گیرند، از نظر تحصیلی در آزمون‌های مدرسه، نمرات بالاتر، درک بهتر، حضور موثرتر در کلاس و تمرکز و انگیزه‌ی بیشتری برای یادگیری پیدا می‌کنند. کودکانی که تئاتر یاد می‌گیرند به توانایی‌های خود بیشتر پی می‌برند و به همین دلیل انگیزه‌های بالاتری برای یادگیری دروس دارند.

علاوه بر این، کودکانی که تئاتر یاد می‌گیرند، دایره لغات گسترده‌تری دارند. خواندن نمایشنامه‌های ادبی، حفظ و اجرا کردن آنها روی صحنه‌ی تئاتر کودکان را به شکل مستقیم با متون ادبی دنیا آشنا می‌کند. این موضوع می‌تواند تاثیر مستقیمی روی روابط اجتماعی آنها در آینده داشته باشد.

۳- باعث ایجاد عزت نفس می‌شود

تئاتر در کودکان اعتماد به نفس به وجود می‌آورد و این موضوع می‌تواند به کشف توانایی‌هایی آنها کمک کند. کودکان با شناخت توانایی‌های خود، عزت نفس پیدا کرده و تلاش بیشتری برای کسب مهارت‌های جدید می‌کنند. به عنوان مثال در یک مطالعه در تئاتر ملی بریتانیا، به مدت سه سال به کودکان ۷ تا ۱۰ ساله تئاتر آموزش داده شد. کودکان در این دوره با آثار شکسپیر و کریستوفر مارلو آشنا شدند و نمایشی را به شکل زنده برای حضار اجرا کردند. 

نتایج این مطالعه نشان می‌داد کودکانی که در این دوره سه ساله شرکت کرده بودند نسبت به سایر کودکان، اعتماد به نفس بالاتری بدست آورده بودند و علاقه بیشتری به صحبت کردن و شنیدن حرف‌های دیگران داشتند.

بیشتر بخوانید: عزت نفس در کودکان به چه معناست؟

۴- مهارت‌های مبتنی بر همکاری و مشارکت را افزایش می‌دهد

تئاتر به طور ذاتی یک هنر دسته‌جمعی است که با همکاری چند نفر اجرا می‌شود. برای اجرای یک نمایش تئاتر، به گروهی از نویسندگان نیاز دارید تا متن را بنویسند یا بازنویسی کنند، بازیگرانی باید باشند که آن متن‌ها را اجرا کنند، طراحان صحنه وظیفه‌ی ایجاد صحنه را بر عهده دارند و راوی که باید نمایش را روی صحنه روایت کند. می‌بینید؟ در تئاتر همه چیز به شکل دسته‌جمعی یا تیمی انجام می‌شود.

علم نشان داده کودکانی که تحت آموزش تئاتر قرار می‌گیرند یا در اجرای یک تئاتر مشارکت می‌کنند، ارتباطات اجتماعی بهتری نسبت به سایرین دارند که منجر به کار گروهی بهتر در آنها می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که به شکل مستقیم درگیر اجرای بخشی از نمایش بوده‌اند – مثلا به عنوان بازیگر، راوی، طراح صحنه یا غیره – نسبت به سایر همسالان خود که در معرض آن نبوده‌اند، حس مشارکت بیشتری از خود نشان می‌دهند.

۵- مهارت‌ مدیریت زمان را افزایش می‌دهد

کودکان در تئاتر یاد می‌گیرند برای اجرای یک نمایش باید به طور بلند مدت روی آن زمان بگذارند تا به نتیجه مطلوب برسند. اگرچه همه برای یک شب اجرای تئاتر تلاش می‌کنند اما این تلاش‌ها از چندین ماه قبل آغاز می‌شود و با تمرین‌های متعدد به اجرای نهایی می‌رسد.

برای اجرای یک نمایش، بازیگران باید چندین ماه را صرفا به دورخوانی متن نمایش سپری کنند، سپس روی صحنه می‌روند و تمرین‌های بدنی و حرکتی را روی صحنه زیر نظر کارگردان پشت سر می‌گذارند. سپس موسیقی و نور وارد می‌شود و بازیگران باید خود را با این تجهیزات هماهنگ کنند و در نهایت لباس‌های اجرا، دکور، میکروفن و اینگونه تجهیزات است که اجرای نمایش را با چالش‌های جدیدتری مواجه می‌کند که برای کودکان بسیار جذاب است.

همه این کارهایی که گفتیم به مرور زمان انجام می‌شود و کودکان در طی این فرایند یاد می‌گیرند که باید صبور باشند و بخش به بخش نمایش باید با حوصله سپری شود تا به نتیجه‌ای مطلوب برسد.

۶- صبر را آموزش می‌دهد

۷- به سلامت روان کودکان کمک می‌کند

تحقیقات نشان داده افرادی که هفته‌ای حداقل ۲ ساعت را برای تماشا یا شرکت در اجرای یک تئاتر وقت سپری می‌کنند، از نظر سلامت روانی بهتر از سایرین هستند. کودکان در تئاتر یاد می‌گیرند چطور احساسات خود را بروز داده یا کنترل کنند، چطور نیازهای خود را به زبان شیوا بیان کنند و استدلال‌های منطقی برای درک شدن بیاورند.

از سوی دیگر، علم نشان داده وقتی افراد زیادی در یک سالن تئاتر در کنار هم می‌نشینند تا نمایشی تماشا کنند، قلب آنها با هم می‌تپد و احساس مشترکی با هم دارند. این حس مشترک و حضور در چنین جمع‌هایی می‌تواند از احساسات مخربی مانند انزوا و تنهایی جلوگیری کند.

۸- حس همدلی را در کودکان تقویت می‌کند

حس همدلی، شفقت و مهربانی از باارزش‌ترین احساسات انسان‌هاست که آموزش دادن آن به کودکان کار بسیار دشواری‌ست. تئاتر در تربیت کودکان همدل که از نظر عاطفی و توانایی کنترل احساسات انعطاف‌پذیری بالایی دارند می‌تواند کمک فراوانی کند. کودکان در تئاتر یاد می‌گیرند که به نقش مقابل خود کمک کنند تا او پیشرفت کند و با رشد نقش مقابل، خود او هم بیشتر و بهتر دیده می‌شود.

از سوی دیگر، کودکانی که به سالن‌های تئاتر برده می‌شوند تا نمایشی را تماشا کنند، به دلیل زاویه دیدی که کارگردان برای آن نمایش در نظر گرفته، با دیدگاه‌های جدیدی آشنا می‌شوند و ممکن است نگاه آنها نسبت به برخی از ساده‌ترین اتفاقات زندگی تغییر کند.

وقتی یک نمایش موزیکال درباره موضوعاتی مثلا دعواهای خانوادگی باشد و آن را به شکلی ساده به نمایش در آورد، کودکانی که در معرض چنین دعواهایی نبوده‌اند با آن آشنا می‌شوند و به درک درست‌تری از دلایل و ریشه‌های این اختلافات و درگیری‌ها می‌رسند. بنابراین کودکانی که در معرض تماشا یا شرکت در تئاتر هستند احساسات خود را بهتر مدیریت می‌کنند و به همین دلیل می‌توانند همدلی موثرتری در اجتماع داشته باشند.

۹- گزینه‌های شغلی بیشتری پیش روی آنهاست

ایجاد مهارت‌های هنری می‌تواند منجر ایجاد موقعیت‌های شغلی بیشتر در افراد شود. برخلاف شعارهایی که درباره هنر می‌دهند و اینکه توجهی به مسائل مالی ندارد باید گفت که مهارت‌های هنری مانند تئاتر می‌توانند درآمدزا باشند و از نظر مالی موقعیت خوبی برای افراد ایجاد کنند. شاید جالب باشد اگر بدانید شغل‌هایی که بر پایه‌ی هنر هستند سالانه حدود ۸۷۸ میلیارد دلار برای کشوری همچون آمریکا درآمدزایی دارند که عدد فوق‌العاده بالایی‌ست.

توجه داشته باشید که فقط شغل بازیگری پیش روی کودک شما قرار ندارد! فرصت‌های شغلی دیگری مانند طراحی لباس، طراحی صحنه، نویسندگی، نور، موسیقی، آرایش و گریم، کارگردانی و … همگی می‌توانند فرصت‌هایی باشند که کودک شما به عنوان شغل آینده می‌تواند به آنها فکر کند.

علاوه بر این کودکان می‌توانند پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه به رشته‌های عمومی‌تر مانند مدیریت هنری روی بیاورند و این هنر را در سطوح مدیریتی دنبال کنند که این هم می‌تواند به عنوان یک فرصت شغلی برای آنها در نظر گرفته شود.

سخن پایانی 

کودکان را به سالن‌های تئاتر ببرید! تماشای نمایش به شکل زنده برخی از ویژگی‌های رفتاری مانند صبر، احترام به دیگران و انتظار را در آنها پرورش می‌دهد. کودکانی که تحت آموزش تئاتر قرار می‌گیرند این مهارت‌ها را به شکلی جدی‌تر یاد گرفته، قدرت تخیل آنها پرورش پیدا می‌کند، اعتماد به نفس و عزت نفس آنها تقویت می‌شود و با مدیریت زمان و مشارکت و همدلی بیشتر آشنا می‌شوند. در این مقاله به معرفی فواید آشنا کردن کودکان با تئاتر پرداختیم. نظر شما چیست؟ آیا تا به حال کودک خود را برای تماشا به سالن تئاتر برده‌اید؟

بیشتر بخوانید: اهمیت بازی‌ های کودکان و نقش آن در رشد تخیل کودکان خردسال