- کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است در به خواب رفتن و خوابیدن دچار مشکل باشند.
- برخی از مشکلات خواب مربوط به عادات زمان خواب و عادات روزانه است و ایجاد تغییر در روال زمان خواب، عادات خوابیدن و سبک زندگی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
- دلایل دیگر مشکلات خواب عبارتند از: اضطراب، شب ادراری، وضعیت سلامتی، وحشت و کابوس‌های شبانه، خُروپف و روابط اجتماعی.
- اگر مطمئن نیستید که چه چیزی باعث مشکلات خواب فرزندتان است و یا نمی‌دانید چگونه آن را برطرف کنید، بهتر است از یک متخصص کمک بگیرید.
مطالب مرتبط:
شرح مشکلات خواب در خردسالان و کودکان اوتیستیک
همه‌ی کودکان گاهی اوقات ممکن است در به خواب رفتن و خواب ماندن دچار مشکل شوند اما کودکان اوتیستیک ممکن است مشکلات خاصی در این زمینه و آرام و قرار گرفتن داشته باشند، از جمله:
- وجود الگوهای خواب و بیداری نامنظم، برای مثال بیدار ماندن تا دیروقت یا بیدار شدن در صبح خیلی زود
- مقدار خوابی بسیار کمتر از حد انتظار برای سن خود یا بیدار ماندن بیش از یک ساعت در طول شب
- بلند شدن از جا و انجام فعالیت مورد علاقه یا ایجاد سر و صدا برای یک یا چند ساعت در طول شب
بیشتر بخوانید: کودکانی با جهان متفاوت: اوتیسم چیست؟
دلایل بروز مشکلات خواب در کودکان اوتیستیک
مشکلات خواب کودکان اوتیستیک گاهی اوقات به موارد زیر مربوط می‌شود:
- عادت موقع خواب
- عادات روزانه
مشکلات خواب برای کودکان اوتیستیک همچنین می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد یا به آنها مرتبط باشد:
- اضطراب
- شب ادراری
- علل بیولوژیکی
- بیماری‌ها و شرایط سلامتی
- وحشت‌ها و کابوس‌های شبانه
- خواب ناآرام
- خُروپف
- مشکلات در برقراری ارتباط
وقتی متوجه علت مشکل خواب کودک اوتیستیک خود شوید، پیدا کردن مناسب‌ترین روش برای حل آن ساده‌تر می‌شود.
اگر در یافتن دلیل مشکلات خواب کودکتان مشکل دارید، سعی کنید یک دفترچه‌ی خاطرات خواب داشته باشید. با نوشتن رفتار خواب فرزندتان، ممکن است یک الگو در روند خواب او ببینید یا متوجه چیزی در محیط شوید که می‌تواند خواب کودک شما را تحت تاثیر قرار دهد. ثبت گزارش رفتار خواب کودکتان برای هر متخصصی که با فرزندتان کار می‌کند هم مفید است.
عادات هنگام خواب
برخی از مشکلات خواب مربوط به کارهایی است که کودکان قبل از خواب و هنگام رفتن به رختخواب، انجام می‌دهند. اینکه چه ساعتی به رختخواب می‌روند و کجا می‌خوابند نیز از جمله این عوامل هستند. مثلا:
- هر چه کودک شما قبل از خواب، سر و صدا، فعالیت و هیجان زیادی داشته باشد، یافتن احساس آرامش و آمادگی برای خواب برای او دشوارتر می‌شود.
- اگر کودک شما هر شب قبل از خواب، کارهای متفاوتی انجام می‌دهد، ممکن است به این دلیل باشد که هنوز سرنخ و روالی تکرارشونده از اینکه زمان خواب فرا رسیده، در ذهن او جا نیفتاده است.
- اگر کودک شما عادت کرده در جایی غیر از تخت خودش – مثلا در اتاق نشیمن – بخوابد، آن‌وقت خواب رفتن در تخت خود برایش سخت است.
- اگر کودک شما نیاز دارد همه‌ی ماشین‌های اسباب‌بازی‌اش روی تخت ردیف شوند احتمالا با نبودن یکی از ماشین‌ها، دچار مشکل می‌شود. او حتی ممکن است تخت را به جایی غیر راحت برای خود تبدیل کند.
- اگر محیط خواب کودک شما خیلی گرم، خیلی سرد، روشن یا پر سر و صدا باشد، می‌تواند خوابیدن او را سخت کند خصوصا اگر کودکی اوتیستیک با حساسیت‌های حسی باشد.
شما می‌توانید با ایجاد روتین‌های مثبت قبل از خواب، زمان‌بندی منظم و فراهم آوردن محیطی راحت برای خواب، روی این مشکلات کار کنید.
مطالب درسی مرتبط:
آموزش هدیه های آسمانی پایه دوم
عادات روزانه
برخی از مشکلات خواب ناشی از مواردی مانند عادات غذایی ناسالم و عدم فعالیت بدنی در طول روز است. ممکن است بتوانید با ایجاد برخی تغییرات ساده در سبک زندگی، این مشکلات را برطرف کنید. اینها شامل تشویق فرزندتان به موارد زیر است:
- فعالیت بدنی بیشتری انجام دهد. چند ساعت فعالیت بدنی در روز، از جمله حداقل یک ساعت بازی پر انرژی مانند دویدن و پریدن را هدف قرار دهید.
- وعده‌ی شام خود را زمانی بخورد که به او اجازه دهد نه خیلی گرسنه و نه خیلی سیر بخوابد.
- از کافئین و هیجان در عصر خودداری کند.
- کودکان بالای ۵ سال از چرت‌های طولانی و بی‌وقت در طول روز خودداری کنند.
مشکلات خواب اغلب از ۲ تا ۳ شب بعد از آغاز تغییر عادات خواب و عادات روزانه کودک، شروع به بهبود می‌کنند، اما برای برخی از کودکان این روند ممکن است ۲ تا ۴ هفته طول بکشد. اگر هیچ بهبودی مشاهده نکردید، به پزشک خود مراجعه کنید. ممکن است به یک متخصص اطفال، روانشناس یا یکی دیگر از متخصصان باتجربه در درمان خواب کودکان ارجاع داده شوید.
اضطراب
کودکان اوتیستیکی که اضطراب را تجربه می‌کنند، اغلب در به خواب رفتن مشکل دارند. بهتر است هنگام خواب از صحبت در مورد چیزهایی که ممکن است باعث نگرانی فرزندتان شود، خودداری کنید. در عوض، سعی کنید در طول روز با فرزندتان درباره ترس‌هایش صحبت کنید.
شب ادراری و توالت رفتن
یادگیری دیرهنگام نحوه توالت رفتن و مشکلات مربوط آن در کودکان اوتیستیک رایج است. اگر کودک شما در شب دستشویی نرفته باشد، بعید نیست با خیس کردن خودش از خواب بیدار شده و احتمالا بعد از آن دیگر به رختخواب برنگردد.
اگر مسائل مربوط به توالت رفتن و شب ادراری برای فرزندتان مشکل‌زا شده است، از دیگران کمک بگیرید. به عنوان مثال، می‌توانید با صحبت کردن با درمانگر فرزندتان شروع کنید. اگر مشکل، دائمی و مکرر شده است به پزشک فرزندتان مراجعه کنید.
علل بیولوژیک
برای کودکان اوتیستیک، مشکلات خواب نیز می‌تواند دلایل بیولوژیکی داشته باشد. برای مثال گاهی اوقات روش ترشح هورمون‌‌هایی در مغز که خواب را کنترل می‌کنند، در کودکان اوتیستیک، متفاوت از روشی است که در کودکان در حال رشد اتفاق می‌افتد. این می‌تواند به این معنی باشد که برخی از کودکان اوتیستیک از نیاز خود به خواب «آگاه» و به آن حساس نیستند. اگر فکر می‌کنید که این موضوع ممکن است بر خواب کودک شما تاثیر بگذارد، با پزشک عمومی او صحبت کنید.
بیماری‌ها و شرایط سلامتی
مانند همه‌ی کودکان، بچه‌های اوتیستیک نیز ممکن است از بیماری‌هایی همچون سرماخوردگی یا عفونت گوش رنج ببرند که آرام گرفتن یا خوابیدن را برای آنها سخت کند. همچنین، وقتی فرزندتان بیمار است، روال خواب او ممکن است تغییر کند.
بنابراین زمانی که کودکتان بهبود پیدا کرد، به تدریج برنامه خواب او را به روال معمول تغییر دهید. جایزه دادن به فرزندتان به خاطر ایجاد تغییرات، به بازگشت او به روال عادی کمک می‌کند. اگر فکر می‌کنید کم خوابی فرزندتان به یک مشکل پزشکی مرتبط است مثل آسم یا صرع مربوط است، با پزشک عمومی کودک خود صحبت کنید.
وحشت‌ها و کابوس‌های شبانه
برخی از رفتارهای خواب ممکن است مانند یک مشکل به نظر برسند، اما در واقع برای همه کودکان عادی هستند. این رفتارها شامل:
- وحشت‌های شبانه، یعنی زمانی که کودکان به طور ناگهانی در هنگام خواب عمیق، بسیار آشفته می‌شوند. این در کودکان ۲ تا ۱۲ ساله طبیعی است.
- کابوس‌ها، خواب‌های بدی هستند که می‌توانند بچه‌ها را از خواب بیدار کرده و دوباره به خواب رفتن را برایشان سخت کند. اینها برای کودکان در هر سنی طبیعی است. اگر نگران هستید یا رفتار فرزندتان مشکلی جدی به نظر می‌رسد، با پزشک عمومی او صحبت کنید.
خواب ناآرام
کودکان اوتیستیک گاهی بیشتر از سایر کودکان خواب ناآرام دارند. به ویژه، آنها ممکن است مستعد تکان تکان دادن بدن، چرخاندن سر و ضربه زدن به سر باشند. اگرچه خواب ناآرام بسیار رایج است، اما می‌تواند نشانه‌ی برخی از اختلالات کمتر رایج خواب باشد. اگر نگران هستید یا از راهکارهای آرام گرفتن کودک پاسخی نگرفته‌اید، بهترین کار این است که با پزشک عمومی فرزندتان مشورت کنید.
خُروپُف
مانند همه‌ی کودکان، برخی از کودکان اوتیستیک خروپف می‌کنند. اگر خروپف کودک شما مداوم است، با پزشک او صحبت کنید. خروپف گاهی می‌تواند نشانه‌ای از «آپنه‌ی خواب» یا وقفه‌ی تنفسی در خواب باشد.
آپنه مشکلی جدی است و به شرایطی گفته می‌شود که تنفس فرد به هر دلیلی در طول خواب دچار وقفه‌های مکرر می‌شود.
بیشتر بخوانید: ۱۷ سوال رایج درباره خواب کودکان
مشکلات در برقراری ارتباط
برخی از مشکلات خواب در کودکان اوتیستیک می‌تواند ناشی از سختی در برقراری ارتباط باشد. به عنوان مثال، ممکن است فرزند شما به خاطر چیزی که نیاز دارد، بیدار مانده باشد اما نتواند آن را از شما درخواست کند. کار کردن روی مهارت‌های ارتباطی فرزندتان ممکن است به این موضوع کمک کند.
گاهی اوقات مشکل برقرار روابط اجتماعی ممکن است به این معنی باشد که فرزند شما متوجه نمی‌شود که افراد دیگر خانواده در حال آماده شدن برای خواب هستند. یک برنامه‌ی روتین منظم و مثبت هنگام خواب می‌تواند به کودک شما کمک کند تا متوجه شود که زمان خواب فرا رسیده است.
دارو برای کودکان اوتیستیک با مشکلات خواب
قبل از استفاده از دارو، همیشه بهترین کار این است که راه‌حل‌های رفتاری، مثل تغییر برنامه‌ی خواب کودک را امتحان کنید. اما مطالعات نشان داده است که دارو به برخی از کودکان اوتیستیک کمک می‌کند.
به عنوان مثال، مکمل‌های ملاتونین ممکن است به برخی از کودکان اوتیستیک کمک کند تا سریع‌تر به خواب روند، طولانی‌تر بخوابند و تعداد دفعات کمتری در شب بیدار شوند.
به طور قطع برای استفاده از این روش اول می‌بایست با پزشک یا متخصص اطفال خود مشورت کنید. این متخصصان می‌توانند دوز مناسب را تجویز کرده و اطلاعاتی درمورد ملاتونین و هرگونه عوارض جانبی احتمالی یا تداخل‌های دارویی به شما بدهند. آنها همچنین فرزند شما را در حین دوره‌ی مصرف دارو، تحت نظر خواهند داشت.
