کودکان اوتیستیک، مشکلات رفتاری، علایق محدود و رفتارهای تکراری دارند. از علائم اولیه اوتیسم می‌توان به عدم تمایل به افراد غریبه اشاره کرد که کودکان اوتیستیک آن را با برقرار نکردن تماس چشمی نشان می‌دهند.
اوتیسم در برخی از کودکان از حدود ۱۸ ماهگی نیز قابل تشخیص است و تشخیص زودهنگام آن می‌تواند تفاوت بزرگی در زندگی کودک ایجاد کند. اگر در کودک خود علائم اوتیسم مشاهده کردید، با پزشک متخصص تماس بگیرید.
اوتیسم و کودکان اوتیستیک
کودکان اوتیستیک سه مشخصه کلیدی دارند:
مشکل در ارتباط برقرار کردن با دیگران
برای مثال کودکان اوتیستیک ممکن است:
- از برقراری تماس چشمی برای جلب توجه دیگران استفاده نکنند.
- از کلمات و اشارات برای برقراری ارتباط استفاده نکنند.
- پیچیدگی‌های زبانی را درک نکنند و معنی تحت‌الفظی هر جمله را برداشت کنند.
مطالب مرتبط: علائم اولیه اوتیسم در خردسالان ۰ تا ۳ ساله
تمایلات محدود
برای مثال فقط چوب جمع کنند یا فقط با ماشین بازی کنند.
رفتارهای تکراری
برای مثال کودکان اوتیستیک ممکن است:
- صداهای تکراری ایجاد کنند: مانند خرخر کردن یا صاف کردن گلو یا جیغ کشیدن.
- حرکات تکراری انجام دهند: مانند تکان دادن قسمتی از بدن یا دست‌ها.
- کارهای تکراری کنند: مانند روشن و خاموش کردن مکرر چراغ.
سایر خصوصیات
کودکان اوتیستیک نسبت به برخی پدیده‌های محرک حواس پنجگانه همچون چشایی، بینایی، لامسه و شنوایی حساسیت بیش از اندازه کم یا زیاد نشان می‌دهند.
برای مثال ممکن است:
- با شنیدن برخی صداهای خاص به راحتی دچار ناراحتی شوند.
- فقط برخی غذاها با بافت‌های خاص را بخورند.
- به اشیایی که می‌لرزند، مانند ماشین لباسشویی توجه نشان دهند.
- با تکان دادن انگشتان خود در دو طرف چشمانشان سوسو زدن نور چراغ را تماشا کنند.
این مشخصه‌های متفاوت کودکان اوتیستیک با دیگر کودکان، به دلیل تفاوت نحوه پرورش مغز آن‌ها است.
چه چیزی باعث ایجاد اوتیسم می‌شود؟
ما دقیقا نمی‌دانیم چه چیزی باعث به وجود آمدن اوتیسم می‌شود، اما دلایل مختلفی مانند مسائل مربوط به رشد مغز و عوامل ژنتیکی را می‌توان به ایجاد اوتیسم مربوط دانست.
شاید برایتان جالب باشد: تشخیص اوتیسم در نوجوانان
مغز کودکان اوتیستیک در اوایل دوران کودکی آن‌ها، به ویژه در ۳ سال اول زندگیشان، سریع‌تر از کودکان دیگر رشد می‌کند. دلیل این رشد سریع هنوز مشخص نیست اما می‌توان نتیجه گرفت که در نتیجه این رشد غیرطبیعی، بخش‌هایی از مغز کودکان اوتیستیک به روشی غیرمعمول با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.
شواهد قویا تایید می‌کنند که پایه ژنتیکی برای اوتیسم وجود دارد، اما بعید به نظر می‌رسد که ژن خاصی مسئول ایجاد شدن اوتیسم باشد. این احتمال وجود دارد که ترکیب چندین ژن با هم، اوتیسم را ایجاد می‌کند.
محققان نیز ژن‌های احتمالی زیادی را یافته‌اند که ممکن است در ایجاد اوتیسم نقش داشته باشند.
نشانه‌های اوتیسم
علائم اولیه اوتیسم معمولا تا قبل از دو سالگی کودک ظاهر می‌شوند.
در سال‌های اول زندگی، این علائم شامل تفاوت در رشد اجتماعی و ارتباطی کودکان است. برای مثال کودکانی که اوتیستیک تشخیص داده می‌شوند:
- در پاسخ به دیگران لبخند نمی‌زنند
- ارتباط چشمی برقرار نمی‌کنند
- از حرکات بدنی برای ارتباط برقرار کردن استفاده نمی‌کنند
در سنین نوزادی، نشانه‌های اوتیسم همزمان با فرا رسیدن زمانی که از کودکان انتظار بازی و معاشرت با دیگر هم‌سالان می‌رود، به صورت محسوس‌تری مشاهده می‌شوند. برای مثال کودکان اوتیستیک ممکن است:
- علاقه‌ای به بازی با کودکان دیگر نشان ندهند
- هرچیزی که می‌شنوند را تکرار کنند
- با تن صدای عجیبی صحبت کنند
مطالب مرتبط: شناخت و کنترل رفتار پرخاشگرانه در کودکان و نوجوانان اوتیستیک
برخی از کودکان علائم اولیه زیادی دارند، اما برخی دیگر ممکن است علائم کمی داشته باشند.
تعداد علائم بسته به سن کودک و تاثیر اوتیسم بر زندگی او می‌تواند متفاوت باشد.
نشانه‌های اوتیسم در کودکان بزرگتر و نوجوانان ممکن است هنگام قرار گرفتن آن‌ها در موقعیت‌های اجتماعی جدید مانند محیط مدرسه و تلاش برای سازگاری با این موقعیت‌ها، نمود پیدا کنند. موقعیت‌هایی مانند تلاش برای درک و پیروی از دستورالعمل‌ها، دوست‌یابی و داشتن علایق متناسب با محدوده سنی‌شان.
تشخیص اوتیسم
اوتیسم از ۱۲ تا ۱۸ ماهگی قابل تشخیص است، اما معمولا از حدود ۲ سالگی تشخیص داده می‌شود.
اوتیسم توسط تعدادی متخصص و با انجام آزمایش‌ها و ارزیابی‌های زیاد روی کودک تشخیص داده می‌شود که به آن‌ها ارزیابی چند‌رشته‌ای «multidisciplinary assessment» می‌گویند.
تیم ارزیابی چند رشته‌ای معمولا از یک متخصص اطفال، یک روانشناس، یک آسیب‌شناس گفتاری و گاهی یک روانپزشک تشکیل می‌شود، این تیم ممکن است متخصصان دیگری مانند کاردرمانگر نیز داشته باشد. گاهی پیش می‌آید که این متخصصان، همه با هم در یک زمان و مکان، کودک را ارزیابی کنند، یا اینکه هر کدام تک به تک در زمان‌ها و مکان‌های مختلفی ارزیابی‌های فردی کودک را انجام دهند، که در این صورت همه مشاهدات خود را با یکدیگر به اشتراک گذاشته و در مورد آن‌ها با هم صحبت می‌کنند.
گفتنی‌ست آزمایش واحدی برای تشخیص اوتیسم وجود ندارد، بلکه تشخیص بر‌اساس عوامل زیر صورت می‌گیرد:
- مشاهده نحوه بازی کودکان و تعامل آن‌ها با دیگران که بر اساس آن میزان رشد کودک را تشخیص می‌دهند.
- بررسی سابقه رشد کودک
- سوال و جواب از پدر و مادر و گفتگو با آن‌ها
برای کودکانی که به تشخیص تیم ارزیابی، دارای اختلال اوتیسم تشخیص داده می‌شوند، سطوح حمایتی مختلفی در نظر گرفته می‌شود.
این سطوح می‌توانند از مرحله «نیاز به حمایت» تا احتیاج به «حمایت با توجه بسیار زیاد» متغیر باشند و هرکدام نشان‌دهنده میزان نیاز کودک به کمک در مهارت‌های ارتباط اجتماعی یا رفتارهای تکراری یا احساسی او است. در این راه متخصصان سلامت نیز توانایی‌های زبانی و ادراکی کودکان را ارزیابی می‌کنند.
اگر کودکی تنها در برقراری ارتباطات اجتماعی مشکل داشته باشد، ممکن است به جای اوتیسم، مبتلا به اختلال در برقراری روابط اجتماعی تشخیص داده شوند.
اقدامات لازم در صورت نگرانی درباره رشد کودک
اگر درباره رشد کودکتان نگرانی‌هایی دارید، با پزشک متخصصی درباره ارزیابی رشدی او مشورت کنید. ارزیابی و تشخیص، اولین گام برای کمک به فرزندتان و دریافت خدمات و برنامه‌های متناسب با نیازهای اوست.
دریافت فوری کمک و پشتیبانی، عاملی بسیار مهم به حساب می‌آید؛ درمان‌ها و حمایت‌های اولیه، بهترین راه برای کمک به رشد و شکوفایی کودکان اوتیستیک به شما می‌روند، چرا که این کار به کودک کمک می‌کند تا مهارت‌های مورد نیاز برای فعالیت‌های روزمره خود را بیاموزد.
یادتان باشد گاهی اوقات، کودکانی که به موقع کمک دریافت می‌کنند، در بزرگسالی، نیاز به حمایت کمتری پیدا خواهند کرد، یا اصلا نیازی به حمایت نخواهند داشت.
VIDEO: Early signs of autism
در این ویدیوی کوتاه، والدین درباره چگونگی تشخیص علائم اولیه اوتیسم، مانند تفاوت در رشد رفتارهای معمولی و شاخص‌های رفتاری دیگر در کودک خود صحبت می‌کنند. آنها‌ها معتقدند که توجه به این شاخص‌ها کمک می‌کند تا اگر عاملی برای نگرانی وجود داست، زودتر از آن مطلع شوید.
هر چه زودتر اقدام کنید، شرایط فرزندتان بهتر خواهد بود.
اوتیسم و تفاوت عصبی
اوتیسم زیرشاخه شرایطی تحت عنوان «تفاوت عصبی» قرار می‌گیرد. تنوع عصبی به این معناست که مغز برخی افراد، اطلاعات را به روشی متفاوت با دیگران مدیریت می‌کنند و همین امر منجر به تفاوت در نحوه یادگیری، مدیریت احساسات و برقراری ارتباط با دیگران می‌شود.
امروزه و با آگاهی‌رسانی‌های انجام شده، اوتیسم و سایر تفاوت‌های عصبی مانند «Dyslexia»یا همان نارساخوانی را گونه‌ای طبیعی و نرمال در نحوه عملکرد مغز به حساب می‌آورند.
