کودکانی که در خانواده حمایتگر زندگی می‌کنند، احساس امنیت و اطمینان بیشتری خواهند داشت. به همین دلیل می‌توانند با افرادی خارج از اعضای خانواده اصلی خود ارتباط قوی برقرار کنند.
وجود مشکلات در خانواده و اختلاف نظر بین اعضای آن امری بدیهی است. با این حال می‌توان خانواده را مظهر توانمندی دانست و با آگاهی نسبت به این توانایی‌ها در جهت پیشبرد اهداف خانواده قدم برداشت. شاید نتوان خانواده‌ای را پیدا کرد که کاملا بدون ایراد باشد اما می‌توان با تمرکز بر روی توانمندی‌های اعضای آن کمک کرد تا خانواده‌ای با ثبات و قدرتمند داشته باشیم. خانواده‌های حمایتگر دارای روابطی عمیقی هستند و با گوش دادن به یکدیگر برای رسیدن به دستاوردهای مشترک تلاش می‌کنند. اهمیت وجود همچین خانواده‌هایی و رشد کودکان در این فضا ما را بر آن داشت تا در این مقاله شما را با مفهوم خانواده حمایتگر و ویژگی‌های آنها آشنا کنیم. همراه ما باشید.
خانواده حمایتگر چیست؟ دلیل اهمیت آن چیست؟
خانواده‌های حمایتگر دارای چند ویژگی مشترک هستند. این ویژگی‌ها عبارتند از:
- وجود گرما در روابط اعضای خانواده، مراقبت از یکدیگر و توجه مثبت نسبت به هم
- داشتن ارتباط خوب با همدیگر
- محیط خانوادگی قابل پیش‌بینی
- ارتباط با سایر افراد خارج از خانواده
خانواده‌های قدرتمند و حمایتگر محیط امن و مطمئن برای بچه‌های خود فراهم می‌کنند تا کودکان در آن فضا بتوانند خود واقعی‌شان را بروز دهند و متوجه شوند چه کسی هستند. این نوع کودکان به دلیل تجربه عشق و امنیت در خانواده دارای اعتمادبه‌نفس بیشتری بوده و در نتیجه به درستی محیط پیرامون خود را کشف می‌کنند. در واقع آنها می‌توانند به آسانی چیزهای جدیدی را امتحان کنند و بیاموزند. از طرفی این بچه‌ها به دلیل این‌که می‌دانند همیشه از حمایت خانواده خود برخوردارند نسبت به چالش‌ها و مشکلات واکنش بهتر و درست‌تری نشان خواهند داد.
تاثیر صمیمیت، مراقبت و توجه مثبت در خانواده حمایتگر
برای ایجاد یک رابطه خانوادگی قوی با فرزندتان و تبدیل شدن به یک خانواده حمایتگر، بهتر است با او صمیمی، دلسوز و مهربان باشید. وجود توجه مثبت یکی از عوامل مهم در ایجاد رابطه خانوادگی قوی است. در واقع شما با این روش علاقه و لذت خود را به فرزندتان و کاری که انجام می‌دهد، نشان خواهید داد. از طرفی می‌توان دیگر مزایای توجه مثبت را برقراری ارتباط موثر دانست که به فرزندتان نشان می‌دهد در صورت نیاز شما در کنار او هستید.
در این قسمت شما را با چند پیشنهاد و نکته آشنا می‌کنیم که موجب شکل‌گیری گرما، مراقبت و توجه مثبت در خانواده خواهد شد:
- همیشه به فرزند خود بگویید که آنها را خیلی دوست دارید و در فرصت‌های مناسب از گفتن این‌که چقدر باعث افتخار شما هستند، غافل نشوید.
- هنگام صحبت با فرزندان خود لبخند بر روی لب داشته باشید و به چشمان آنها نگاه کنید.
- حتما از هر فرصتی برای نشان دادن محبت فیزیکی خودتان به آنها استفاده کنید.
- از فرصت‌های مناسب برای تشویق و ستایش افراد خانواده خود به درستی استفاده کنید. این فرصت‌ها می‌تواند مواردی همچون انجام دادن کارهایشان به درستی و یا انجام یک کار مهربانانه برای فرد دیگری باشد. به عنوان مثال، “دخترم ممنونم که امروز صبح ماشین ظرفشویی را باز کردی – کمک بزرگی برایم بود.”
- حتما یک روز خاصی را به انجام کارهایی که همه اعضای خانواده از آن لذت می‌برید، اختصاص دهید. بهتر است این زمان خاص به یک روال همیشگی در خانواده شما تبدیل شود.
کودکانی که دارای خانواده حمایتگر، صمیمی، مراقب و دلسوز هستند با سایر بچه‌ها و معلمان خود بهتر کنار می‌آیند. از طرفی درگیری آنها با دیگران کمتر خواهد بود. همچنین توجه فراوان و محبت شما نسبت به فرزندتان باعث می‌شود تا او حس خاص بودن داشته باشد. این حس به بچه‌ها کمک می‌کند تا با مشکلات، فراز و نشیب‌های زندگی کنار بیایند.
بیشتر بخوانید: چگونه رابطه‌ای بدون استرس با فرزندان خود داشته باشیم
تاثیر ارتباط خوب در خانواده‌های حمایتگر
خانواده‌های حمایتگر در موقعیت‌های خوب و بد با یکدیگر ارتباط درستی برقرار می‌کنند. این روش به آنها کمک می‌کند تا در شرایط خوب با هم جشن بگیرند و در زمان سختی به راحتی در مورد مشکلاتشان با یکدیگر صحبت کنند. کودکانی که در این چنین خانواده‌ای زندگی می‌کنند تجربه یک محیط امن را خواهند داشت، به همین دلیل به راحتی احساسات دشواری همچون خجالت، سردرگمی یا شرم را با خانواده خود در میان می‌گذارند. از طرفی دیگر این موضوع باعث تقویت روابط بین اعضای خانواده خواهد شد.
در این قسمت شما را با چند نکته و پیشنهاد برای تشویق ارتباط خوب در خانواده آشنا می‌کنیم:
- با تشویق اعضای خانواده به آنها فرصتی دهید تا با یکدیگر صحبت کنند. زیرا با گوش دادن به آنها همه فرصتی برای بیان احساسات خود پیدا می‌کنند.
- در صورت امکان حتما وعده‌های غذایی را به صورت خانوادگی، در کنار یکدیگر و با تلویزیون خاموش میل کنید. در این زمان می‌توانید به راحتی تمامی اتفاقات روزمره را با همدیگر به اشتراک بگذارید.
- به کودکان یاد دهید تا بتوانند از کلماتی استفاده کنند که بیانگر احساسات و افکارشان است. در این صورت می‌توانند خواسته و نیاز خود را مطرح سازند.
- به کودکتان واقعا گوش کنید تا در برابر انواع چیزها واکنش حساسی داشته باشید – نه فقط چیزهای خوب یا خبر های مثبت بلکه واکنش شما می‌تواند برای احساساتی همچون عصبانیت، خجالت، اندوه یا ترس بروز پیدا کند. در واقع لازم نیست همیشه شما مشکلات را برطرف کنید یا فرد نصیحت کننده باشید.
- شما باید بدانید چگونه هنگام ایجاد یک مشکل با مذاکره و مصالحه آن را برطرف کنید. در این صورت افراد هر بخشی از آن چیزی که می‌خواهند را دریافت می‌کنند.
- باید بر روی ارتباط غیرکلامی خود تمرکز داشته باشید. ارتباط غیر کلامی همچون لبخند زدن، تماس چشمی و محبت فیزیکی عامل مهمی در تقویتی روابط بین اعضای خانواده محسوب می‌شود.
- یادتان باشد کودکان ارتباط خوب را از نحوه برخورد شما با خودشان و یا با دیگران می‌آموزند. این یادگیری می‌تواند هنگام تماشای مدیریت تعارض یا موقع حل مشکلات صورت بگیرد. در واقع زمانی که کودکتان می‌بیند شما با آرامش و احترام مشکلات موجود را برطرف می‌کنید یاد می‌گیرند که برای افزایش مهارت‌های مهم زندگی خود تلاش کنند.
تاثیر محیط‌های قابل پیش‌بینی در خانواده‌های حمایتگر
اگر محیط خانوادگی شما قابل پیش‌بینی و سازمان یافته باشد به کودک کمک می‌کند تا در آن فضا احساس اطمینان، امنیت و مراقبت بیشتری داشته باشد. در چنین خانواده‌هایی کودکان می‌دانند هر روز باید چه انتظاری داشته باشند و از آنها چه انتظاراتی خواهند داشت.
قابل پیش‌بینی بودن خانواده زمانی به کار می‌آید که فرزندتان در زندگی خانوادگی‌اش دچار عدم اطمینان شده و یا مراحل تغییرات رشدی (بلوغ) خود را سپری می‌کند. به عنوان مثال اگر فرزندتان به تازگی وارد مدرسه جدیدی شده است، می‌توانید با داشتن برنامه منظم عصرانه خانوادگی به حفظ آرامش بیشتر او در خانه و ایجاد یک محیط آرامش‌بخش کمک کنید.
در این قسمت شما را با چند نکته و پیشنهاد برای ایجاد یک محیط خانوادگی امن و قابل پیش‌بینی آشنا می‌کنیم:
- وجود یک برنامه منظم خانوادگی کمک می‌کند تا همه اعضای خانواده از انتظارات خود آگاه باشند. این‌که بدانند چه کسی باید چه کاری را چه زمانی، به چه صورت و هر چند وقت یک‌بار انجام دهد. از طرفی وجود برنامه منظم خانوادگی به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید زمانی را به انجام فعالیت‌های لذت بخش خانوادگی یا گذراندن اوقاتی را با فرزند خود اختصاص دهید.
- تاکید خاصی بر ارزش‌های خانوادگی خود داشته باشید. برای مثال به ارزش‌هایی همچون عشق، احترام، پذیرش، حمایت از همدیگر و غیره بها دهید. وجود تشریفات و قوانین خانوادگی کمک می‌کنند تا همه اعضای یک خانه بدانند چه چیزهایی جزء ارزش آن خانواده محسوب می‌شود و باید برای همگی مهم باشد.
- وجود برنامه منظم و قابل پیش‌بینی در خانواده می‌تواند به بچه‌هایی با ناتوانی (معلولیت) به‌خصوص آن‌هایی که درک و کنار آمدن با تغییر برایشان سخت است، کمک کند.
تاثیر ارتباط با دیگران در خانواده‌های حمایتگر
داشتن ارتباط با افراد دیگری که کودک شما به آنها اهمیت می‌دهد، بسیار مهم است. در واقع می‌توان برقراری ارتباط بین خانواده، دوستان، افراد یک محله و یا جامعه را یک ارتباط ارزشمند برای کودکان معرفی کرد.
بهتر است فرزند شما به صورت داوطلبانه در فعالیت‌های منظم اجتماعی حضور داشته باشد. زیرا این نوع فعالیت‌ها به کودکتان کمک می‌کند تا به احساس هویت درستی نسبت به خود دست پیدا کنند. برای مثال، می‌تواند در یک گروه محلی حفاظتی عضو شود.
بیشتر بخوانید: ۱۴ روش موثر برای ایجاد مهارت‌های اجتماعی کودک در خانه
در این قسمت شما را با نکات و پیشنهاداتی برای برقراری ارتباط کودکان با دیگران در خانواده‌های حمایتگر آشنا می‌کنیم:
- فرزند خود را تشویق کنید تا با رغبت به دیدار پدربزرگ، مادربزرگ، خاله، دایی و عموهای خود برود. اگر از آنها دور هستید با صحبت تلفنی، ایمیل، نامه و یا تماس ویدیویی ارتباط لازم را برقرار کنید.
- فرزندتان را تشویق کنید تا در یک گروه اجتماعی محلی یا باشگاه ورزشی عضو شود. در این صورت کودکتان با افراد جدیدی آشنا می‌شود، همچنین می‌تواند نحوه کار گروهی در انجمن‌ها را مشاهده کند.
- شما می‌توانید به راحتی با دعوت پدربزرگ، مادربزرگ، خاله، عمه، عموزاده‌ها و دوستان خانوادگی‌تان به مدرسه یا رویداد ورزشی که برای فرزندتان اهمیت زیادی دارد، موجب برقراری ارتباط بین آنها شوید. به عنوان مثال می‌توانید این افراد را به مراسم اهدای جوایز در مدرسه یا اجرای برنامه‌ای توسط فرزندتان دعوت کنید.
داشتن ارتباط با دوستان، خانواده و سایر افراد جامعه برای والدین اهمیت زیادی دارد. زیرا حمایت و پشتیبانی بزرگسالان مورد اعتماد می‌تواند به صورت عملی کمک بزرگی محسوب شود. برای مثال، زمانی که به کسی برای بازگشت فرزندتان از مدرسه نیاز دارید، بزرگسالان قابل اعتماد می‌توانند با حمایت عاطفی خود به شما کمک کنند. همچنین در مواقعی که احساس خستگی می‌کنید یا به مشورت کسی نیاز دارید، حضور این افراد نقش مهمی در زندگی خانوادگی شما ایفا می‌کند.
مراقبت از خودتان را فراموش نکنید
افراد زیادی هنگام مراقبت از خانواده، خود را فراموش می‌کنند و یا وقت کمی برای مراقبت از خود می‌گذارند. یادتان باشد اگر برای خودتان وقت بگذارید، انرژی جسمی و روحی بیشتری برای ایجاد یک خانواده قوی خواهید داشت. شما به راحتی می‌توانید با استراحت کافی، انجام فعالیت‌های بدنی، رعایت یک رژیم غذایی سالم، اختصاص دادن زمانی برای خود و همسرتان به مراقبت از خودتان بپردازید.
سخن پایانی
برای تشکیل یک خانواده حمایتگر ابتدا باید از خودتان مراقبت کنید. در این صورت می‌توانید با برقراری ارتباط خوب بین اعضای خانواده، ایجاد صمیمیت، گرما و مراقبت از آنها در جهت رسیدن به اهداف خانواده قدم بردارید. خانواده‌های قوی از حمایت، تشویق و همدلی یکدیگر غافل نمی‌شوند. هرچند که هر خانواده‌ای با خانواده دیگر تفاوت دارد اما یک سری ویژگی‌ها بین خانواده قوی مشترک است. ما در این مقاله تلاش کردیم تا به صورت کامل این ویژگی‌های مهم را مورد بررسی قرار دهیم. شما هم می‌توانید نظرات و تجربیات خود را در این زمینه با ما به اشتراک بگذارید.
