ذهن کودکان همچون یک لوح سفید آماده دریافت اطلاعات است. بنابراین می‌توان آن را با کتاب خواندن به شکل درستی پرورش داد. فواید مطالعه برای کودکان نه تنها شامل تقویت دایره لغات آن‌ها می‌شود بلکه درک بهتری از جهان هستی پیدا می‌کنند.
کتاب خواندن و مطالعه در هر سنی باعث تقویت مغز و افزایش اطلاعات می‌شود. اما نوزادان و کودکان مثل اسفنجی هستند که هر مقدار آب دریافت کنند باز هم گنجایش خیس شدن دارند.
ذهن کودک هنگام مطالعه فعال می‌شود و با شنیدن کلمات مختلف به همراه آشنایی با شخصیت‌های متفاوت در داستان‌ها مدام در حال یادگیری خواهد بود. بنابراین از فواید مطالعه برای کودکان می‌توان به رشد مغز و ارتباط بهتر با جهان اطرافش اشاره کرد. همراه ما باشید تا در این مقاله شما را بیشتر با مزایای کتاب خواندن برای کودکان آشنا کنیم.
فواید مطالعه برای کودکان
اگر بخواهید تصور کنید، ایده‌آل‌ترین حالت این است که شما روی صندلی راحتی نشسته‌اید و یک کتاب با صفحات رنگی و مطالب مفید در دست گرفته‌اید. کودک دلبندتان در آغوش شماست و با علاقه به داستان گوش می‌دهد. در این صورت نه تنها فرزندتان سرگرم شده بلکه در حال یادگیری است.
اما واقعیت کمی تفاوت دارد. کودک شما ممکن است بخواهد کتاب را پاره کند یا به جای صبورانه در آغوش شما نشستن مدام در اتاق پرسه بزند. در این حالت نگران نشوید. شما تنها نیستید. باید بدانید که در هر دو حالت کودک شما از فواید مطالعه کردن بهره‌مند خواهد شد..
در ادامه مهمترین مزایای مطالعه برای کودکان را بررسی می‌کنیم:
برقراری ارتباط موثر
یکی از مهمترین فواید مطالعه برای کودکان برقراری ارتباط شما با آن‌هاست. شما به‌راحتی می‌توانید با این روش یک راه خوب برای وقت گذراندن با کودک خود داشته باشید.
تحقیقات نشان داده کتاب خواندن والدین برای کودکان باعث یک رابطه محکم والد فرزندی می‌شود. زیرا کودکان هنگام کتاب خواندن والدین احساس امنیت بیشتری می‌کنند. همچنین کودکان در صورتی که به مطالعه عادت کنند نگرش مثبتی نسبت به یاد گرفتن پیدا خواهند کرد.
بیشتر بخوانید: ۴ ایده برای افزایش کتابخوانی خانوادگی
تقویت مهارت شنیداری
وقتی برای کودک خود با صدای بلند داستان می‌خوانید، باعث تقویت درک او می‌شوید. درک مطلب زمانی اتفاق می‌افتد که توجه کودک جلب شود. جالب است بدانید که جلب توجه به مهارت‌های گوش دادن بستگی دارد.
کارشناسان معتقدند گوش دادن مهارتی است که کودک باید قبل از توانایی خواندن و نوشتن کسب کند. از همین‌رو می‌توان فواید مطالعه برای کودکان را علاوه بر سرگرم شدن، تقویت مهارت گوش دادن دانست.
شما به‌راحتی می‌توانید با کتاب‌های صوتی، موسیقی‌های کودکانه یا کتاب خواندن توسط والدین باعث تقویت مهارت گوش دادن در کودکان شوید.
رشد شناختی و زبانی
مطالعات نشان می‌دهد کودکانی که برای آن‌ها کتاب خوانده می‌شود، مهارت زبانی و رشد شناختی مثل حل مسئله را در سنین بالاتر بهتر کسب می‌کنند. از همین‌رو می‌توان گفت کتاب خواندن برای کودکان نوپا و حتی نوزادان توسط والدین بسیار سودمند خواهد بود.
فواید مطالعه برای کودکان از دوران کودکی آغاز می‌شود و تا سال‌های نوجوانی ادامه دارد. محققان در این زمینه معتقدند تعاملات کلامی همچون خواندن یا صحبت کردن تحت تاثیر میزان مطالعه دوران کودکی است و نوجوانی که در خردسالی دارای چنین ارتباطی باشد، می‌تواند در سن ۱۴ سالگی نمره زبان و IQ بالاتری دریافت کند.
گسترش دایره لغات
یکی‌دیگر از فواید مطالعه برای کودکان رشد تعداد کلمات و متنوع شدن لغاتی است که استفاده می‌کنند. زیرا در اغلب موارد کتابی که برای کودک‌تان می‌خوانید دارای کلماتی هستند که احتمالا در زندگی روزمره کاربردی ندارند.
معمولا هنگام کتاب خواندن اسامی خاص و اصلی یک گیاه و حیوان به گوش کودک می‌خورد یا با صفت‌های بیشتری آشنا می‌شود. مطالعاتی در سال ۲۰۱۹ نشان داد که اگر برای کودک در ۵ سال اول زندگی به‌طور منظم کتاب خوانده شود، ۱.۴ میلیون کلمه بیشتر از همسالان خود شنیده است.
تقویت دامنه توجه
رشد مهارت‌های خود انضباطی و تقویت تمرکز از فواید مطالعه برای کودکان است. احتمالا شما هم متوجه شده‌اید که هنگام کتاب خواندن برای کودک نوپا مدام
حواسش پرت می‌شود. تکرار این کار باعث خواهد شد تا با گذشت زمان، خواندن و مطالعه نظم بیشتری پیدا کند.
در این صورت کودک گوش می‌دهد تا متوجه شود. اگر بچه عادت کند گوش دهد، بدون حرکت اضافی می‌نشیند و بدین شکل دامنه توجه طولانی‌تری خواهد داشت. این روش به مرور زمان روی مهارت تقویت حافظه کودک اثر مثبت می‌گذارد.
خواندن کتاب داستان و مطالعه در خصوص حشرات، هواپیما، دایناسورها و غیره می‌تواند قوه تخیل و رویا بافی کودکان را تقویت کند. اما حواستان باشد داستان‌ها کاملا تخیلی نباشد. زیرا این نوع مطالعه که دارای عناصر فانتزی است، می‌تواند بچه‌ها را وادار به تفکر خارج از چارچوب کند.
کودکان خودبه‌خود دارای تخیل قوی هستند و خواندن کتاب می‌تواند خلاقیت آن‌ها را تقویت کند. کارشناسان در این زمینه می‌گویند: گسترش خلاقیت در کودک می‌تواند باعث فعال شدن ایده‌ها، علایق و تقویت سلامت عاطفی آن‌ها شود.
رشد اجتماعی عاطفی
اگر به دنبال فواید مطالعه برای کودکان خردسال هستید باید بدانید این کار آن‌ها را برای مبارزه با تجارب دشوار یا استرس‌زا آماده می‌کند. با خواندن کتاب‌هایی که در مورد موقعیت عاطفی بالقوه همچون روز اول مدرسه نوشته شده‌اند، می‌توانید به شروع مکالمه و درک بهتر از احساساتشان کمک کنید.
درس زندگی
شما با خواندن کتاب برای کودک خود می‌توانید موقعیت‌های دنیای واقعی را به روش‌های مناسب با سن فرزندتان بازگو کنید. کودکان اگر شخصی هم سن‌وسالشان کاری انجام دهد، بیشتر جذب آن می‌شوند. بنابراین می‌توانید خواسته‌های خود را به شکل داستان و شخصیتی هم سن فرزندتان از او طلب کنید.
همچنین انتخاب کتابی برای مطالعه کودکان که دارای موضوع هدفمند همچون رفتن به دندانپزشکی باشد، باعث می‌شود تا فرزند خردسال شما احساس تنهایی نکند.
نکاتی در مورد فواید مطالعه برای کودکان
اگر می‌خواهید کودک خردسال شما از فواید مطالعه بهره‌مند شود، فقط کافیست برای او وقت بگذارید. به‌همین سادگی است. اما برای لذت‌بخش‌تر شدن این تجربه باید به نکات مهم زیر توجه کنید:
- مقاوم باش: کودکان از داستان‌های مشابه لذت می‌برند، بنابراین می‌توانید با تکرار یک قصه توجه آن‌ها را جلب کنید.
- راحت باش: زمانی کتاب خواندن را شروع کنید که وقت کافی دارید و حواستان به انجام کار طاقت فرسا پرت نمی‌شود. کودک زمانی از فواید مطالعه بهره‌مند خواهد شد که آن را یک فعالیت اختصاصی بداند.
- سرگرم کننده بخوانید: بهتر است از صداهای مختلف برای شخصیت‌های داستان، آهنگ‌ها، مکث مناسب و سایر المان‌های قصه‌پردازی استفاده کنید تا زمان مطالعه برای کودک‌تان اثرگذار باشد.
- ارتباط دهید: شما به‌راحتی می‌توانید داستان را به موقعیت‌های واقعی زندگی کودک‌تان ارتباط دهید. بدین صورت قصه معنی‌دار شده و شما می‌توانید هشدارهای لازم همچون شجاع بودن یا استفاده از برخی وسایل برای اولین‌بار را با شخصیت‌های داستان گوشزد کنید.
- به کتاب بسنده نکنید: فواید مطالعه برای کودکان زمانی بیشتر نمایان می‌شود که شما فقط از قصه اصلی داستان استفاده نکنید. بلکه می‌توانید با توجه به تصاویر کتاب، قصه جدیدی بگویید و یا برای برقراری ارتباط بیشتر با کودک‌تان کلمات توصیفی بهتری ردوبدل کنید.
بررسی فواید مطالعه برای کودکان در سنین مختلف
کتاب خواندن برای کودکان در هر سنی که باشند، سودمند است. برای شروع نیاز نیست حتما کتابخانه بزرگی داشته باشید، بلکه مطالعه یک یا دو کتاب در دفعات متعدد می‌تواند خودبه‌خود باعث ایجاد علاقه در کودکان شود.
نحوه مطالعه برای کودکان در سنین مختلف
نوزادان زیر ۶ ماه بیشتر به کتاب‌هایی با تصاویر ساده اما پررنگ و روشن علاقه‌مند می‌شوند. شما باید با نشان دادن تصاویر به نوزاد در مورد آن‌ها با او صحبت کنید، اما لزومی ندارد حتما از کلمات داخل کتاب استفاده شود.
وقتی کودک در بازه زمانی ۷ تا ۱۲ ماه قرار گرفت می‌توانید عبارات کتاب را به زبان ساده و عامیانه برای او تکرار کنید. اما کودکان ۱۲ تا ۱۸ ماه بیشتر جذب تصاویری می‌شوند که یک بچه هم سن‌وسال آن‌ها درون عکس‌ها وجود داشته باشد.
با شروع حرف زدن بهتر است کودک را هنگام مطالعه در قصه‌پردازی مشارکت دهید. مثلا به یک تصویر درون کتاب اشاره کنید و از کودک خود بپرسید «این چیست؟» در این صورت فرزندتان کنجکاو می‌شود.
مطالعه برای کودک نوپا
کودک نوپا (۱۹ تا ۳۰ ماه) زمانی از مطالعه لذت می‌برد که قصه دارای شخصیت آشنایی باشد. کودکان در این سن بیشتر به کتاب‌هایی با تصاویر دارای جزئیات بیشتر به نسبت تعداد کلمات بالاتر علاقه‌مند می‌شوند. بنابراین جهت دریافت فواید مطالعه برای کودکان نوپا کتاب‌هایی بخرید که با داستان‌های کوتاه بازگوکننده رابطه علت و معلولی یا برتری قدرت شخصیت اصلی داستان باشند.
مطالعه برای کودکان دبستانی
در این سن کودکان اغلب توانایی خواندن دارند، اما همچنان کتاب‌های مختص مطالعه کودکان پیش دبستانی و دبستانی باید ساده باشند. حتی بیشتر کودکان هنوز به دنبال کتاب‌هایی هستند که تصاویر بیشتری در مقابل متن کوتاه‌تر دارند. بهترین تمرین در این سن تشویق کودک به خواندن جملات و کلمات با صدای بلند است. همچنین می‌توانید حین مطالعه از او سوالاتی بپرسید تا درک بهتری پیدا کند.
سخن پایانی
وقتی صحبت از فواید مطالعه برای کودکان می‌شود، اولین چیزی که به ذهن می‌رسد برقراری ارتباط بهتر والدین با فرزندان است. این روند در صورت تکرار می‌تواند باعث رشد مهارت‌های زبانی و سواد اولیه کودک شود.
ما در این مقاله ضمن بررسی فواید مطالعه برای کودکان در سنین مختلف، شما را با مزایای خواندن کتاب برای فرزند خردسال دلبندتان آشنا کردیم. شما هم می‌توانید نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.
