یکی از بهترین راههای توسعه مهارت تفکر انتقادی را در کودکان، قصهگویی است. زمانی که کودکان درگیر تمرینهای مربوط به داستانگویی خلاق میشوند، یاد میگیرند خود را ابراز کنند و با روایت یک داستان یا خلق یک شخصیت، میآموزند که به صورت انتقادی فکر کنند. بنابراین اگر به دنبال راهی برای تقویت مهارت تفکر انتقادی فرزند خود هستید، میتوانید برخی از فعالیتهای مربوط به داستانگویی را امتحان کنید.
اهمیت مهارت تفکر انتقادی در چیست؟
۶ دلیل وجود دارد که نشان میدهد مهارت تفکر انتقادی، امری ضروری برای کودک شماست.
۱- آموختن این مهارت به کودکان کمک میکند تا توانایی حل مسئله خود را تقویت کنند
یکی از مهمترین فایدههای یادگیری تفکر انتقادی این است که آموختن این مهارت به کودکان کمک میکند تا توانایی حل مسئله خود را توسعه دهند. ساختن یک پازل یا بازی کردن با بازیهای فکری به کودکان یاد میدهد تا به طور انتقادی در مورد یک مشکل فکر کنند و برای آن راه حل پیدا کنند.
۲- به کودکان کمک میکند تا خارج از چهارچوب فکر کنند
فعالیتهای تفکر انتقادی به بچهها کمک میکند تا خارج از چهارچوب فکر کنند و مشکلات را از زوایای مختلف ببینند. داشتن این مهارت در طول زندگی برای آنها مفید خواهد بود.
۳- مهارت تفکر خلاق را در بچهها توسعه میدهد
انجام فعالیتهای تفکر انتقادی، اندیشیدن خلاق را در کودکان تقویت میکند. زمانی که بچهها پازلهای مختلفی را میسازند، باید راه حلهای مختلف و خلاقانهای ارائه کنند تا پازل تکمیل شود.

۴- به تمرکز کودکان کمک میکند
تفکر انتقادی میتواند باعث افزایش تمرکز کودکان شود. بچهها با کار کردن روی پازلها و فکر کردن انتقادی به مسائل مختلف، یاد میگیرند تا پایان حل یک مساله، روی آن تمرکز کنند.
۵- مهارت درک مطلب کودکان را بهبود میبخشد
تفکر انتقادی میتواند به بهبود مهارت درک مطلب کودکان کمک کند. بچهها همانطور که یک معما را حل میکنند، یاد میگیرند به جزئیات توجه کنند و آنچه میخواهند را از یک متن نوشتاری بیرون بکشند.
۶- مهارت نوشتاری را تقویت میکند
فعالیتهای مربوط به تفکر انتقادی علاوه بر تقویت درک مطلب، مهارت نوشتاری بچهها را بهتر میکند. کودک با حل معماها و موضوعات مختلف یاد میگیرد که چطور افکار و ایدههای خود را به شکلی مؤثر نوشته و بیان کند.
چند فعالیت برای تقویت مهارت تفکر انتقادی کودکان
کودکان از طریق آزمون و خطا یاد میگیرند و بازی، یک فعالیت آزمون و خطای فوقالعاده برای آنها است. در واقع، بازی کردن با کودک، زمینه را برای تفکر انتقادی فراهم میکند و با رشد او، ظرفیتش برای تفکر انتقادی عمیقتر میشود.
- به کودک کمک کنید موارد غلط یا نادرست را تشخیص دهد
یکی از فعالیتهای مهم در حوزه تفکر انتقادی، تشخیص یک موضوع نادرست یا غلط است. میتوان با استفاده از مجموعهای از تبلیغات مجله یا سایر تصاویری که حاوی اطلاعات نادرست یا گمراهکننده هستند، یک بازی ایجاد کرد. از فرزندتان بخواهید که هر تصویر را به دقت بررسی کند و هرگونه ادعا یا اطلاعات جهت دار یا نادرست را شناسایی کند.
- با کودک همراه شوید تا اشکال و نقص یک تصویر را پیدا کند
یکی دیگر از فعالیتهای سرگرمکننده تفکر انتقادی، جستجو به دنبال نقص یا ایراد است. برای این فعالیت، به مجموعهای از تصاویر موجود روزنامهها یا مجلات نیاز دارید. از کودک خود بخواهید که تصویر را به دقت بررسی کند و ایرادات آن را بیان کند.
- از کودک بخواهید تا اشیا را تشخیص دهد
برای این فعالیت، به مجموعهای از اشیای کوچک نیاز دارید. از فرزندتان بخواهید با لمس کردن، هر شی را به دقت بررسی کرده و سعی کند آن را حدس بزند. سپس شی را به او نشان دهید.
- از کودک بخواهید تا جای قطعه گمشده را پیدا کند
برای انجام این کار، به پازلهایی با قطعات گمشده نیاز دارید. از فرزندتان بخواهید که سعی کند پازلها را بدون قطعههای گمشده تکمیل کند. بعد از اتمام کار، قطعات گمشده را نشان دهید و ببینید چقدر به تصویر اصلی پازل نزدیک شده است.
- با صداها بازی کنید
برای این بازی، به مجموعهای از صداها نیاز دارید. میتوانید این صداها را خودتان با استفاده از وسایل خانه ایجاد کرده یا آنها را به صورت آنلاین پیدا کنید. از کودک بخواهید به هر صدا گوش دهد و سعی کند منبع آن صدا را حدس بزند. هنگامی که حدس زدن او به پایان رسید، منبع صدا را آشکار کنید.
۳ فعالیت داستانگویی برای رشد مهارت تفکر انتقادی در کودکان
۱- به صورت بداهه در کلاس داستانسرایی کنید
معلمان میتوانند برای تقویت مهارت تفکر انتقادی در دانشآموزان خود، در کلاس درس داستان بگویند. این فعالیت میتواند برای دانشآموزانی در گروههای مختلف انجام شود یا میتواند برای کل کلاس باشد. انتخاب داستانها باید بر اساس سطح و سن دانشآموزان باشد.
بیشتر بخوانید: چند راهکار جهت افزایش مهارت قصه خوانی برای دانش آموزان
۲- داستانی آشنا برای کودم را به همراه او بازگو کنید
از داستانهای آشنا میتوان برای رشد مهارت تفکر انتقادی در کودکان استفاده کرد. از کودک بخواهید داستان را به زبان خودش یا با استفاده از متن اصلی بازگو کند. همانطور که او داستان را بازگو میکند، سؤالاتی بپرسید تا او تشویق شود به طور انتقادی در مورد شخصیتها، رویدادها و سیر داستان فکر کند.
۳- پایان داستان را تغییر دهید
از کودک بخواهید تا با تغییر انتهای داستان و خلق یک پایان جدید، به صورت انتقادی فکر کند. این کار را میتوان به صورت انفرادی، در گروههای کوچک یا در کل کلاس انجام داد. در مورد پایانهای مختلف، شخصیتها و رویدادهای داستان بحث کنید.
به یاد داشته باشید که مهمترین بخش کار این است که به کودک اجازه دهید تا داستان را هدایت کند و هر زمان که نیاز بود او را در این مسیر راهنمایی کنید.
با تشویق کردن کودکان برای داشتن ذهنی باز، به آنها کمک میکنید راهحلهای منحصر به فردی در زمان وقوع یک مشکل داشته باشند. به این ترتیب، آنها به احتمال زیاد به ابزارهای مورد نیاز برای موفقیت در مسیر زندگی مجهز خواهند شد.
بیشتر بخوانید: چگونه خلاقیت را در زندگی کودک جاری کنیم؟