- کودکان پیش دبستانی کنجکاو هستند و حواسشان به راحتی پرت می‌شود. این بچه‌ها مشتاق استقلال بوده و چهارچوب‌های شخصی‌شان در حال رشد است.
- محیط پیش‌دبستان همزیستی با دیگران و تبعیت از قوانین را به فرزند شما آموزش می‌دهد.
- بدخلقی، عادت‌های ناپسند، دروغگویی و اضطراب از رفتارهای شایع کودکان در سنین پیش‌دبستانی هستند. فرزندتان برای اصلاح رفتارش به راهنمایی‌های مثبت شما نیاز دارد.
مطالب مرتبط: خوش رفتاری در کودکان
اساس رفتار کودکان در سنین پیش‌دبستانی
کودکان در سنین پیش دبستانی مجذوب دنیای اطراف خود هستند و درست به همین علت باید انتظار مقدار زیادی «کی؟»، «چی؟» و «چرا؟» از آنها داشته باشید. زمانی که با این بچه‌ها فعالیتی انجام می‌دهید باید زمان و صبر بیشتری به خرج دهید تا مثلا او بتواند بایستد و به حشره‌ای که جلوی پایش است نگاه کند!
مطالب مرتبط:
بچه‌های پیش‌دبستانی در تلاش برای کشف دنیای پیرامون خود به راحتی دچار حواس پرتی می‌شوند. شاید به نظر بیاید که به حرف شما گوش نمی‌کنند اما درحقیقت آنها در آن لحظه در حال تلاش برای درک بهتر حرف‌هایی هستند که شما ۵ دقیقه پیش به او گفته‌اید!
استقلال برای کودکان در این سنین اهمیت زیادی دارد و بسیاری اوقات اصرار دارند تا هر کاری را خودشان به تنهایی انجام دهند. حمایت، توجه، انرژی مثبت و تشویق شما در این شرایط به کودکتان اعتماد به نفس و قوت قلب بخشیده و به آنها در کسب مهارت‌های جدید کمک می‌کند.
مطالب مرتبط: بدخلقی در کودکان
چهارچوب‌های شخصی کودکان در این سن در حال رشد و بهبود است و همین امر به آنها در کنار آمدن با دیگر همسالان در محیط پیش‌دبستانی کمک زیادی خواهد کرد اما فراموش نکنید که حتی در این شرایط نیز به کمک شما برای ابراز مناسب احساسات و کنترل رفتارشان – به خصوص در موقعیت‌های چالش‌برانگیز – نیاز دارند.
چرا رفتن به پیش دبستانی برای کودکان مفید است؟
بعضی از بچه‌ها از رفتن به پیش دبستان واهمه دارند و طول می‌کشد تا به حضور در این محیط عادت کنند. با این حال این چالش ارزش رویارویی دارد چرا که دوره پیش دبستانی برای کودکان، فرصت دوست‌یابی و یادگیری مهارت‌های مختلفی مانند رعایت نوبت یا قسمت کردن دارایی‌های خود با دیگران را فراهم می‌کند. آنها همچنین یاد می‌گیرند تا از قوانین دیگران پیروی کرده و با دیگر کودکان اخت شوند.
رفتارهای نگران‌کننده کودکان در دوران پیش‌دبستانی
اضطراب
اضطراب امری طبیعی در روند رشد کودکان است. بسیاری از کودکان در این سن از عواملی مانند تنهایی یا تاریکی می‌ترسند. اگر این ترس‌ها در کودک شما شدت پیدا کرد یا نشانه‌هایی از اضطراب را مشاهده کردید، ابتدا با بیان اینکه که ترسش را درک می‌کنید به او آرامش ببخشید و سپس تشویقش کنید تا با ترس‌های خود مقابله کند و البته برای این کار او را تحسین کنید.
توجه داشته باشید در شرایطی که شدت اضطراب، زندگی کودکتان را تحت تأثیر قرار داده است او را نزد پزشک متخصص ببرید.
زورگویی
زورگویی و قلدری، اعتماد به نفس و عزت نفس کودکان را به ویژه در سنین پیش دبستانی نابود می‌کند. اگر کودک شما در محیط پیش دبستانی مورد اذیت و آزار قرار گرفت، باید به او هم در خانه و هم در محیط پیش دبستانی توجه و عشق زیادی ببخشید. در حقیقت کودک شما باید اطمینان حاصل کند که شما هر کاری می‌کنید تا مانع از هر گونه زورگویی احتمالی بعدی شوید.
دعوا
اختلاف نظر و دعوا میان کودکان امری طبیعی است. عوامل مختلفی مانند خلق و خو، محیط، سن و مهارت می‌توانند باعث شروع دعوا شوند. برای کنترل این مورد می‌توانید در محیط خانه روی تکنیک‌های کنترل دعوا و پرخاشگری بچه‌ها کار کنید.
عادات نامناسب
بیشتر کودکان عادات مختلفی مانند جویدن ناخن یا ور رفتن با موهایشان را دارند، این عادات ممکن است برای شما ناخوشایند باشد، اما خوب است بدانید که بیشتر آنها خودبه‌خود از بین می‌روند و جای نگرانی وجود ندارد.
مطالب آموزشی:
آموزشی آنلاین علوم تجربی پایه ششم
دروغگویی
حتما پیش آمده است که مچ کودکتان را در هنگام دروغگویی بگیرید. دروغگویی از سن ۳ سالگی در کودکان شروع می‌شود و بخشی از روند رشد کودکان است. بهترین راه برخورد با این موضوع این است که به جای آن که آنها را برای دروغ‌های کوچک تنبیه کنید، ارزش صداقت و راستگویی را به آنها بیاموزید.
خجالتی
رفتار خجالتی در میان کودکان در سنین پیش دبستانی امری عادی تلقی می‌شود. اگر کودکتان در ارتباط با دیگران کند است، او را در محیط‌های اجتماعی حمایت کنید. این حمایت یعنی مثلا در روزهای اول ورود به پیش دبستانی، صبح‌ها کمی بیشتر در محیط آنجا بمانید. تشویق کودک برای رفتارهای اجتماعی شجاعانه مانند جواب دادن به سوال‌های دیگران، فاصله گرفتن از شما برای بازی و یا ارتباط چشمی برقرار کردن با دیگران، نیز راهی موثر برای غلبه بر خجالتی بودن کودک است.
کج خلقی و قهر کردن
اگر بچه‌ای کج‌خلق دارید باید به شما یادآوری کنیم که کودکان در سنین پیش دبستانی هنوز در مرحله یادگیری چگونگی ابراز احساساتشان هستند.کم کردن استرس کودک، درک احساسات و هم فاز شدن با او و شناسایی عواملی که باعث کج خلقیش می‌شود، به کاهش کج‌خلقی‌های کودک بعد از ۴ سالگی کمک زیادی خواهد کرد.
راستی نگران دوستان خیالی فرزندتان نباشید، این دوست‌ها زاییده ذهن سالم و خلاق کودکان و راهی فوق‌العاده برای ابراز احساسات و یادگیری مهارت‌های اجتماعی آنها هستند.
راهکارهایی برای سوق دادن کودکان پیش دبستانی به رفتار پسندیده
استفاده از یادآورها
کودکان در سنین پیش‌دبستانی حافظه کوتاهی دارند و به راحتی هر چیزی را فراموش می‌کنند. بنابراین ممکن است لازم باشد هر نکته‌ای را چندین بار به آنها گوشزد کنید. برای مثال، وقتی می‌خواهید از پارک به خانه برگردید، بهتر است قبل از رفتن به او اعلام کنید که ۵ دقیقه دیگر آماده رفتن باشد و سپس دوباره ۳ دقیقه بعد این موضوع را به او یادآوری کنید.
احساسات خود را بیان کنید
اگر احساسات خود را برای کودکتان بیان کنید و به او اجازه دهید تا تاثیرات رفتارش روی شما را بهتر درک کند، به او کمک خواهید کرد تا رفتار خود را بهتر کنترل کند. برای مثال به او توضیح دهید که سر و صدای بلند باعث ناراحتی شما می‌شود. هنگامی که برای فرزندتان توضیح می‌دهید که کارش شما را ناراحت کرده است، این فرصت را به او می‌دهید تا رفتارش را به خاطر شما تغییر دهد.
تغییر محیط
گاهی اوقات می‌توانید با تغییر شرایط و محیط، رفتارهای مشکل‌ساز فرزندتان را به حداقل برسانید. به عنوان مثال، اگر کودک پیش‌دبستانی شما از رفتار خواهر یا برادر نوزاد خود عاصی شده و چهاردست و پا آمدن او روی پازلش خشمگینش کرده است، سعی کنید یک گوشه دنج در خانه برای او پیدا کنید تا بتواند بدون مزاحمت به بازی خود برسد.
رعایت انضباط
رعایت نظم و انضباط به کودک کمک خواهد کرد تا بایدها و نبایدها را بهتر یاد بگیرد، اما این یادگیری تنها همراه با رفتاری گرم و محبت‌آمیز از سمت والدین می‌تواند تاثیرگذار باشد. داشتن تعریفی واضح از وظایف روزمره و تشویق کودک برای انجام آنها، به جا افتادن نظم و ترتیب در او کمک می‌کند. تعریفی واضح از وظایف روزمره کودک خود داشته باشید
قانون‌گذاری در هر خانواده نقش اساسی در رعایت نظم و انضباط در کودکان ایفا می‌کند و به آنها کمک می‌کند تا انتظارات و وظایف خود را بهتر درک کنند. با این‌حال به یاد داشته باشید با توجه به حافظه کوتاه مدت کودکان در سنین پیش‌دبستانی، آنها برای پیروی از این قوانین نیاز به حمایت و یادآوری دارند.
تعیین تبعات رعایت نکردن قوانین، روشی مفید برای هدایت رفتاری کودکان به شمار می‌رود و برای آنها مشخص می‌کند که چه کارهایی را نباید انجام دهند. تمرکز بر رفتار مثبت کودکان هنگامی که آنها را برای رفتار نامناسبشان بازخواست می‌کنید، بهترین بازده را خواهد داشت.
یادتان باشد تنبیه بدنی هرگز باعث یادگیری در کودکان نمی‌شود و حتی ممکن است به آنها آسیب برساند یا آنها را بترساند؛ این موضوع پذیرش رفتار مناسب را دشوار می‌کند.
احساسات شما در قبال رفتار کودک پیش‌دبستانی:
گاهی اوقات ممکن است رفتار نامناسب کودکان باعث خشم یا استرس والدین شود. در چنین شرایطی پدر و مادرها باید برای داشتن روحیه و درک بهتر از شرایط، خود را با تغذیه مناسب، خواب کافی یا فعالیت‌های بدنی مانند ورزش سرپا نگه دارند. صحبت کردن درباره احساسات و به اشتراک گذاشتن آنها نیز یکی دیگر از راه‌های کنار آمدن با این شرایط است.
اگر نگرانی‌هایی در مورد رفتارهای کودک خود دارید، تماس با مراکز مشاوره کودکان می‌تواند راهکار مفیدی باشد.
