یکی از ویژگی‌های اعجاب‌برانگیز آب، خاصیتی به نام مویینگی است. پدیده‌ای فیزیکی که باعث چسبندگی ملکول‌های آب به سطوح می‌شود. اثر مویینگی همان جریانی است که باعث می شود مایع از درون خاک و از طریق ریشه و ساقه های گیاهان بالا آید به شاخه ها و برگ ها برسد. حالا برای شما پیشنهادی داریم و آن این است که با یک آزمایش جذاب این پدیده علمی را به کودکان خود آموزش دهید.
این آزمایش بسیار ساده و سرگرم‌کننده است و فرزندانتان حتما از آن لذت خواهند برد! کودکان پیش‌دبستانی هم می‌توانند این آزمایش را انجام دهند. با مشاهده ویدیو این آزمایش در فیلیمو مدرسه نیز متوجه می‌شوید که انجام این آزمایش چقدر ساده است.
شما با این آزمایش و ساخت رودخانه‌ای رنگین‌کمانی بهار را به خانه خود می‌آورید.
آزمایش علمی رودخانه رنگین کمانی ممکن است مورد علاقه همه باشد! ما وقتی این آزمایش را انجام دادیم، تمام افراد حاضر – حتی بزرگسالان – کاملا مسحور مراحل انجام آن شدند. هیچ‌کدام نمی‌توانستیم باور کنیم که آب چقدر سریع روی دستمال کاغذی حرکت می‌کند و چقدر ترکیب رنگ ها با یکدیگر زیبا است.
اول فکر می‌کردیم ممکن است انجام این آزمایش سخت باشد یا زیادی طول بکشد اما باید اعتراف کنیم اشتباه می‌کردیم، نه تنها خیلی آسان بود که بلافاصله نتیجه آن را هم دیدیم.
برای انجام این پروژه علمی به چند وسیله نیاز دارید که احتمالا در خانه در دسترس داشته باشید.
لوازم مورد نیاز:
- برگه‌های ثبت گزارش آزمایش رودخانه رنگین‌کمانی (دکمه دانلود در پایین پست)
- چند لیوان پلاستیکی کوچک
- دستمال کاغذی
- رنگ‌های خوراکی در چند رنگ اصلی (قرمز، زرد و آبی)
- آب
دستمال حوله‌ای آشپزخانه بهترین انتخاب برای این آزمایش هستند. اگر عرض دستمالی که در اختیار دارید زیاد است می‌توانید آن را نصف کنید.
دستمال کاغذی با جذب بالا عملکرد بهتری دارد. البته ما از جنس‌های ارزان قیمت استفاده کردیم و آب با سرعت بیشتری از یک لیوان به لیوان دیگر حرکت کرد، به همین دلیل مطمئن نیستیم که جذب بیشتر دستمال کاغذی موضوع مهمی باشد. هرچند با مواد جاذب، سرعت آب بیشتر خواهد بود.
بیشتر بخوانید: آزمایش ساخت آتش‌فشان در خانه
مراحل انجام آزمایش علمی رودخانه رنگین کمانی
- از کاغذ گزارش پرینت بگیرید و در صورت لزوم چند کپی داشته باشید.
- هفت فنجان را در یک ردیف قرار دهید و آب را در لیوان‌های اول، سوم، پنجم و هفتم بریزید. ما تقریبا سه چهارم (۴/۳) هر لیوان را آب ریختیم، چون شنیده بودیم که هرچه لیوان پرتر باشد، نتیجه کار بهتر خواهد شد.
- پنج قطره رنگ قرمز در لیوان اول و هفتم بریزید.
- پنج قطره از رنگ زرد در لیوان سوم بریزید.
- پنج قطره از رنگ آبی در لیوان پنجم بریزید. یادتان باشد سعی کنید به میزان مساوی در لیوان‌ها رنگ بریزید تا اندازه رنگ همه با هم برابر شوند.
- یک تکه دستمال کاغذی را از رول جدا کنید و آن را از درازا یکی دو بار تا کنید.
- مقداری از طول دستمال‌ها را ببُرید تا دستمال زیادی بین دو لیوان در هوا نماند. این باعث می‌شود آب با سرعت بیشتری حرکت کند.
- نصف یک دستمال کاغذی رول شده را در لیوان اول قرار دهید و بقیه آن را در لیوان کناری بگذارید. سپس یک دستمال دیگر از لیوان دوم به داخل لیوان سوم. این کار را آن قدر ادامه دهید تا آخرین دستمال کاغذی لیوان ششم را به لیوان هفتم وصل کند.
- حالا به لیوان‌ها نگاه کنید و ببینید چه اتفاقی می‌افتد. بلافاصله می‌بینید که آب رنگی روی دستمال کاغذی‌ها حرکت می‌کند.
- یادتان نرود قسمت اول گزارش انجام شود. بچه‌ها می‌بایست آنچه فکر می‌کنند اتفاق خواهد افتاد را پیش بینی و ثبت کنند.
مطالب آموزشی:
آموزش آنلاین علوم تجربی پایه نهم
آزمایش رودخانه رنگین‌کمانی بسیار هیجان انگیز است. هر چند دقیقه یک بار لیوان‌ها را چک کنید. خیلی زود می بینید که آب تا انتها روی دستمال کاغذی‌ها حرکت کرده است و شروع به رفتن به داخل لیوان خالی کناری می‌کند.
از آنجا که لیوان‌های هر دو طرف لیوان خالی، آب رنگی دارند، دو رنگ در لیوان خالی شروع به ترکیب شدن می‌کنند. خیلی جالب است!
چند سوال که می‌توانید با بچه‌ها در میان بگذارید:
- فکر می‌کنید چه اتفاقی برای آب بیفتد؟
- الان چه اتفاقی دارد می‌افتد؟
- به نظر شما چرا رنگ ها تغییر می‌کنند؟
- چرا آب می‌تواند خلاف جاذبه زمین حرکت کند؟
اما این آزمایش علمی چطور کار می‌کند؟
آب از طریق فرآیندی به نام عمل مویینگی روی دستمال کاغذی به سمت بالا حرکت می‌کند. دستمال کاغذی از الیاف ساخته شده است و آب می تواند از فضاهای خالی بین الیاف عبور کند. در حقیقت این فضاها در دستمال کاغذی مانند مویرگ عمل می‌کنند و آب را به سمت بالا می‌کشد. این همان فرایندی است که به آب کمک می‌کند تا از ریشه گیاه به برگ‌های بالای گیاه یا درخت برسد. آب به دلیل نیروهای جذب‌کننده بین آب و الیاف دستمال کاغذی، می‌تواند برخلاف جاذبه زمین به سمت بالا حرکت کند.
امیدواریم فرزندان شما با این آزمایش علمی آب متحرک فوق العاده اوقات خوشی را گذرانده باشند!
ویدئوی کامل این آزمایش و آزمایش‌های جذاب دیگر را در فیلیمو مدرسه ببینید.
