سامانتا گراتون، نویسنده شبکه PBS آمریکا و مادر دو کودک خردسال است. او عاشق شنیدن و به اشتراک گذاشتن ماجراهای زندگی خود و ارتباط برقرار کردن با دیگر پدرمادرها است. گراتون در این مقاله، بخشی از تجربیاتش دربارهی آموزش مدیریت مالی به کودکان خود را با خوانندگان به اشتراک گذاشته است.
«ببین مامان، من چند تا سکه پیدا کردم!» هر زمان که یکی از بچههای من یک پول فراموششده را در جایی پیدا میکند، برایش حکم یک گنج بزرگ را دارد. بعد از اینکه آنها فرصت کردند تا گنج جدید خود را تحسین کنند، تشویقشان میکنم که پول را در قلک خود بیاندازند.
مطالب مرتبط: چگونه خلاقیت را در زندگی کودک جاری کنیم؟
از چه سنی آموزش پول به کودکان را شروع کنیم
آموزش مفهوم پول و مدریرت مالی به روشی که متناسب با سن بچهها باشد، امری مهم است. بنابراین خانواده ما سعی کرده است یادگیری این اصول را در زندگی روزمره کودکان خردسال خود بگنجاند. کودکان میتوانند بین سنین ۳ تا ۶ سالگی، درست مانند یادگیری جمع و تفریق یا گفتن ساعت، پول را هم به عنوان یکی دیگر از مفاهیم اساسی ریاضی درک کنند. توصیه این است که همزمان با رسیدن به سن ۵ سالگی، آموزش موارد زیر را به کودک خود آغاز کنید:
- چرا به پول نیاز داریم؟
- چگونه درآمد داشته باشیم؟
- منتظر چیزهایی که میخواهیم بمانیم
- چه فرقی بین نیازها «Needs» و خواستهها «Wants» وجود دارد
مطالب مرتبط:
آموزش مفهموم پول به کودکان
آموزش مفهوم پول به کودکان و مدیریت مالی به آنها را میتوانید با مفاهیم زیر شروع کنید:
شروع با مفهوم تبادل: به کودکان بگویید که پول به عنوان یک وسیله تبادلی استفاده میشود. میتوانید مثالهایی مانند خرید اسباببازی یا بلیت برای تماشای فیلم بزنید. توضیح دهید که معمولاً به جای تبادل کالاها، ما از پول استفاده میکنیم تا چیزهایی که میخواهیم را بخریم.
نشان دادن نقشهای پول: به کودکان بگویید که پول در زندگی ما چندین نقش دارد. به آنها بگویید که میتوانند با استفاده از پول خریدهای روزمره مانند غذا، لباس یا اسباببازی انجام دهند. همچنین پول به ما کمک میکند تا برای آینده خود صرفهجویی کنیم و برای چیزهای مهمتری مانند تحصیل، خانه و ماشین از پول استفاده کنیم.
ارتباط برقرار کردن با تجربههای واقعی: با بردن کودکان به فروشگاه یا بازار، میتوانید این فرصت را برای نشان دادن چگونگی خرید و پرداخت پول استفاده کنید. به کودکان اجازه دهید تجربه خرید کردن چیزهایی که برای خودشان میخواهند را داشته باشند و از طریق این تجربهها با مفهوم پول بیشتر آشنا شوند.
سوالهای اساسی برای آموزش مدیریت مالی به کودکان
۳ سوال اصلی وجود دارد که برای آموزش مدیریت مالی و مفاهیم پول به کودکان باید آنها را مدنظر قرار دهید.
ارزش یک سکه یا اسکناس چقدر است؟
برای شروع آموزش مدیریت مالی به کودکان میتوانید انواع سکه یا اسکناس را به او نشان داده و سپس درمورد اینکه هر کدام از آنها نشاندهنده چند ریال و چند تومان است صحبت کنید. تصویر انواع سکهها را در کنار اسکناسها به او نشان دهید. مثلا ۱۰ سکه ۵۰۰ تومانی در کنار یک اسکناس ۵۰۰ تومانی قرار دهید. درک ارزش پولهای مختلف ممکن است کمی طول بکشد، اما به مرور کودک با آنها آشناتر میشود.
همانطور که بچهها بزرگتر میشوند، ارزش پول را میتوان دقیقتر به آنها نشان داد. برای آنها فیلمهایی بگذارید که در آن شخصیتها یاد میگیرند که چگونه از پول در اشکال مختلف آن استفاده کنند. سعی کنید به بچههایتان اجازه دهید پول قلک خود را با سکهها و اسکناسهای متفاوت، اما همارزش عوض کنند. استفاده از پول واقعی به بچهها این امکان را میدهد که پول را ببینند، آن را لمس کرده و ارزش آن را درک کنند. این روش به آنها کمک میکند تا بهتر با ارزش پول نقد ارتباط برقرار کنند. تصور کردن پول بدون دیدن آن برای بچهها دشوار است!
وقتی پسرم یک توپ بسکتبال خواست تا با آن در پارک بازی کند، قلک سکهها و اسکناسهای او را که از پاداشها و هدایای گذشتهاش پر بود بیرون آوردیم. او همه پولهای قلک را روی میز چید تا بتوانیم باهم بشماریم. ما سکههای مختلف را دسته بندی کردیم تا جمع بستن آنها آسانتر شود. زمانی که پسرم دید پول به اندازه کافی برای خرید توپ بسکتبال داریم، بسیار هیجان زده شد. او حالا دیگر از پسانداز کردن برای هر چیز دیگری لذت میبرد.
جالب ترین ها: بازیهای شمارشی یا ساخت زیر بنای محاسبات در کودکان
پول را برای چه استفاده میکنیم؟
چرا به پول نیاز داریم؟ پول برای چه استفاده میشود؟ چگونه پول را به دست آوریم؟ همه اینها سوالات خوبی برای صحبت با فرزندانتان است.
یک نکته مهم درباره آموزش مفهوم پول به کودکان پیش دبستانی اینست که در این سن، فرزندان نسبت به والدینشان توجه و اشتیاق زیادی دارند و از این رو بذر بسیاری از مهارتهای کلیدی زندگی همچون هدفگذاری، تلاش برای کسب خواستهها یا هر مفهوم دیگری که حول محور پول وجود دارد، از وجود پدر و مادر در ضمیر کودکان کاشته میشود.
بودجه چیست؟
وقتی تصمیم میگیریم چه بخوریم یا چه بازیای کنیم، در حال تصمیمگیری هستیم. من سعی میکنم موقع خرید موادغذایی به فرزندانم انتخابهای مشابهی داده و به آنها اجازه دهم با توجه به مقدار پولی که موجود است گزینه دلخواه خود را انتخاب کنند. مثلا شکلات صبحانه یا غلات مورد علاقهشان با طعم توتفرنگی.
همانطور که بچهها بزرگتر میشوند، به این فرآیند تصمیمگیری با پول، بودجهبندی میگویند. بودجه یعنی چقدر پول باید خرج کنید. کودکان یاد میگیرند که انتخاب گزینهی گرانتر، میزان پول باقیمانده از بودجه را کمتر میکند. خرید یک چیز اغلب به این معنی است که نمیتوانید چیز دیگری را بخرید، صرف نظر از اینکه چقدر بودجه اولیه زیادی داشتید. به یاد داشته باشید که اشکالی ندارد اگر بعضی اوقات مجبور شویم بگوییم ما پول کافی برای خرید چیزی را نداریم و در حال حاضر در بودجهی ما نیست.
آموزش اصول استفاده از پول برای کودکان
یکی از راههای توضیح روشهای مختلف استفاده از پول، استفاده از ۳ شیشه مختلف است: یکی برای خرج کردن، یکی برای پسانداز و یکی برای تقسیم کردن.
- شیشه خرج کردن را میتوانیم برای اقلام کوچک و چیزهایی که در کوتاه مدت مورد نیاز است، استفاده کنیم.
- به کودکتان کمک کنید برای خرید چیزی که میخواهد و برای آن پول کم دارد، در ظرف پسانداز پول ذخیره کند.
- ظرف تقسیم کردن برای بخشیدن پول به دیگران استفاده میشود، این میتواند هدیه تولد برای یک دوست باشد یا کمک مالی برای انجام یک کار خیر.
نحوه صحیح پول دادن به کودکان و آموزش دادن به آنها
پول تو جیبی دادن به کودکان باید با توجه به سن و توانمندیهایشان انجام شود. برنامهریزی مناسب، انگیزه برای انجام وظایف و توجه به تعهد و کار انجام شده به موقع به کودکان کمک میکند تا مفهوم مدیریت مالی را درک کنند.
پول توجیبی دادن به کودکان برای انجام کارها و پاداش به آنها میتواند یک روش موثر برای آموزش مدیریت مالی و ارتباط بین کار و پول باشد. در زیر چند روش و زمانهای مناسب برای دادن پول به کودکان را توضیح میدهیم:
تعیین وظایف هفتگی یا ماهانه: میتوانید وظایفی را برای کودک در بازههای زمانی معین مانند هفته یا ماه تعیین کنید. مثلا، اگر کودک مدت زمان مشخصی را به خوبی برای مطالعه صرف کند، پاداشی را برای آنها در نظر بگیرید. این روش به آنها نشان میدهد که کارها با پاداش مالی همراه هستند و تلاش درست به پاداش منجر میشود. همچنین به آنها ثابت میشود که برنامهریزی بلندمدت و تعهد داشتن به برنامهریزی به کسب پاداش بزرگتر منجر خواهد شد.
پاداش برای اهداف خاص: به کودکان بگویید که اگر برای هدف خاصی صرفهجویی کنند، پاداشی بزرگتر را دریافت خواهند کرد. به آنها کمک کنید تا برنامهریزی کنند و برای دستیابی به هدفشان تلاش کنند. به عنوان مثال، اگر کودک شما میخواهد یک اسباببازی خاص را خریداری کند، به او بگویید که اگر توانایی پسانداز کردن و جمعآوری مقدار مشخصی پول را داشته باشد، این اسباببازی را به او هدیه میدهید.
مناسبتهای ویژه: روزهای ویژه مانند تولد کودکان یا اعیاد میتوانند زمانهای مناسبی برای دادن پول به کودکان باشند. در این مناسبتها، به آنها پولی به عنوان هدیه بدهید و آموزش دهید که بتوانند به طور هوشمندانه از آن استفاده کنند. میتوانید به آنها بگویید که بخشی از پول را برای پسانداز نگه دارند و بخش دیگر را برای خرید خواستههایشان صرف کنند.
مدیریت خریدها: هنگامی که کودک میخواهد پول خود را برای خریدی خاص استفاده کند، آنها را به همراه خود ببرید و به آنها کمک کنید تا انتخابهای درستی انجام دهند. به آنها نشان دهید که باید به هزینه و کیفیت محصول توجه کنند و تصمیمگیریهای هوشمندانه انجام دهند.
معرفی چند بازی موثر برای آموزش مدیریت مالی به کودکان
مونوپولی جونیور (Monopoly Junior)
این نسخه از بازی Monopoly برای کودکان سنین ۵ سال به بالا طراحی شده است. در این بازی، کودکان میتوانند با خرید و فروش ملکها و جمعآوری کردن کارتهای عمومی، مفهوم خرید و فروش، پرداخت هزینهها و مدیریت مالی را یاد بگیرند.
پی دی (Pay Day)
این بازی بورد گیم کلاسیکی که برای کودکان سنین ۸ سال به بالا مناسب است، به آنها مفاهیمی مانند مدیریت بودجه ماهانه، پرداخت قبوض، سرمایهگذاری و پسانداز را آموزش میدهد.
جالیز
بازی جالیز یک بازی استراتژیک است که مناسب کودکان ۹ سال به بالا است. برنده این بازی کسی است که بیشترین امتیاز را با مبادله و کاشت محصول درست بدست آورده است. بازی جالیز علاوه بر اینکه جنبه سرگرمی دارد مهارت ریاضی و هوش مالی فرزندان را تقویت میکند.
کهربا
این بازی استراتژیک مناسب برای بالای ۱۰ سال است. بازی کهربا مهارتهای مالی و برنامهریزی کودکان را تقویت میکند.
کلام آخر
یادگیری در مورد پول یک مهارت ارزشمند برای فرزندان ماست. باوجود اینکه فرزندان من هنوز کوچک هستند و چیزهای زیادی برای یادگیری دارند؛ اما عاشق فرصتی برای استفاده از پول هستند. روشهای سرگرمکننده برای صحبت درمورد پول و ایجاد عادات خوب درباره پول، در آینده به شکلهای مختلفی نتیجهی خوبی خواهد داد.
بهترین سن برای آموزش مفهوم پول به کودکان چه سنی است؟
چگونه پسانداز کردن را به کودکان آموزش دهیم؟