آیا تلاش برای ترغیب فرزندان به صحبت درباره روزی که داشتهاند مثل تفتیش عقاید است؟ آیا احساس میکنید درحال بازجویی از فرزندتان هستید تا درباره زندگیاش چیزی به شما بگوید؟ اگر همچین احساسی دارید، باید به شما بگوییم که مطالعات نشان میدهند استفاده از مجموعهای از تکنیکهای ارتباطی گوناگون، میتواند به بچهها کمک کند تا شروع به صحبت کرده و اتفاقات بیشتری از زندگی خود را با شما به اشتراک بگذارند. این نمونهای از یک گفتوگوی کلیشهای است:
- شما: «امروز چی یاد گرفتی؟» فرزندتان: «هیچی»
- شما: «تکلیفی داری که انجام بدی؟» فرزندتان: «نه»
- شما: «دوست جدیدی پیدا کردی؟» فرزندتان: «بله»
مطالب مرتبط:
اگر این مکالمه آشنا به نظر میرسد، ناامید نشوید. راههایی وجود دارد که میتوانیم کودکانمان را تشویق کنیم تا درباره اتفاقات روز جاری در مدرسهشان صحبت کنند و حتی سرنخی از آنچه در دنیایشان میگذرد را به دست ما بدهند. ترفند این است که از چند استراتژی ارتباطی مختلف استفاده کنید. مواردی را پیدا کنید که برای شما و فرزندتان بهترین بازخورد را دارند و سپس بارها و بارها همان مورد را تمرین کنید تا ملکه ذهن شوند.
در ضمن انتظار یک تغییر تدریجی را داشته باشید، نه یک تغییر یک شبه!
۱- حداقل نیم ساعت صبر کنید
بچهها به طور کلی در لحظهای که از در وارد میشوند، تخلیه شده از انرژی و خسته هستند. بنابراین حداقل ۳۰ دقیقه صبر کرده و بعد در مورد مدرسه صحبت کنید. به فرزندتان فرصت دهید تا فشاری که تحمل میکند کم شود، میان وعدهای بخورد، کولهپشتیاش را پایین بگذارد و فقط نفس بکشد.
۲- سوالات را به بازجویی بدل نکنید
چه چیزی باعث میشود که خودتان بخواهید حرف بزنید و تمام جزییات را برای کسی بگویید؟ همین قوانین برای بچهها هم صدق میکند.
وادار کردن، تحریک کردن، مطالبه کردن، اغوا کردن، سخنرانی کردن و تهدید کردن خصوصیاتی هستند که کودکان را از حرف زدن منصرف میکند.
۳- خود را علاقهمند نشان دهید
به این فکر کنید که بهترین دوستتان چطور در مورد روزی که گذراندهاید، از شما سوال میپرسد. از او به عنوان یک نمونه استفاده کنید. اطمینان حاصل کنید که وقتی با فرزندتان صحبت میکنید آرام هستید و واقعا علاقهمند به نظر میآیید.

۴- سوالاتی بپرسید که به بیشتر از بله یا خیر احتیاج دارند
«تکلیف داری؟» «امروز ارائهت رو انجام دادی؟» اینها سوالاتی هستند که باعث میشوند کودک شما فقط با یک پاسخ بله یا خیر به آنها جواب دهد. بنابراین پرسشهایی مطرح کنید که کودکتان فقط با بله، نه، نُچ، حتما، هیچی، باشه و امثال آنها، پاسخ ندهد.
۵- از پرسشهای تکراری استفاده نکنید
یکی از چیزهایی که باعث میشود کودکتان از صحبت کردن منصرف شود، این است که همان حرفهای قابل پیشبینی همیشگی را بشنود: پرس و جویی تکراری همچون: «روزت چطور بود؟».
پس خلاق باشید و سوالاتی را مطرح کنید که کودکتان بداند شما علاقهمند به شنیدن هستید.
۶- صبر کنید و بشنوید
در همان لحظهای که فرزندتان موضوعی مربوط به مدرسه را به زبان میآورد از کار دست بکشید و سراپا گوش شوید. هر قطعهی کوچکی از اطلاعات را که به دست میآورید، طوری نشان دهید که انگار یک معدن طلاست. بچهها وقتی بیشتر صحبت میکنند که فکر کنند حرفهایشان برای شما جالب است.
۷- مکالمه را با استفاده از ریزه کاریهایی طولانیتر کنید
چنانچه فرزندتان جزییاتی را با شما به اشتراک میگذارد از تکنیکهای «دعوت به طولانیتر کردن صحبت» استفاده کنید. او را وادار به صحبت نکرده یا سعی نکنید تحریکش کنید، در عوض از این عبارات استفاده کنید: «واقعا؟» «خب؟» «شوخی میکنی!» «وای!». این عبارات تهدید نمیکنند، بلکه از گوینده دعوت میکنند تا حرفش را بزند.
به یاد داشته باشید معاشرت با کودکان خردسالتر قواعدی جداگانه و مخصوص به خود دارد که میتوانید آنها را در مکالمه با کودک پیشدبستانی خود به کار گیرید.
۸- قسمتهایی از صحبت را «تکرار» کنید
سعی کنید تکههایی از صحبتهای فرزندتان را تکرار کنید:
کودک: «من تاب بازی کردم». شما: «تاب بازی کردی»
ترفند این است که این کار را به روشی واقعی، اما جالب انجام دهید تا فرزندتان را تشویق کنید حرفهایش را بگوید و چیزهایی بیشتری اضافه کند.
مطالب آموزشی:
۹- خانه خود را برای کودکان دوست داشتنی کنید
بسیاری از والدین میگویند که از دوستان فرزندشان بیشتر درباره مدرسه شنیدهاند تا از خود فرزندشان. پس دوستان فرزندتان را دعوت کنید. یخچال را پر از مواد غذایی نگاه دارید. یک زمین بازی (یا هر چیزی که برای نگه داشتن این بچهها در خانهتان نیاز دارید) بسازید و با دوستانش به طرزی دوستانه (اما نه به شکلی که مزاحم فضایشان شوید) رفتار کنید. ممکن است متوجه شوید که نه تنها دوستان فرزندتان بیشتر درمورد مدرسه صحبت میکنند، بلکه فرزندتان هم در ادامهی صحبتهای آنها چیزی اضافه میکند.

۱۰- به گروه یا سایت مدرسه سری بزنید
سعی کنید بفهمید در دنیای مدرسهی فرزندتان چه میگذرد. گزارشهای معلمها را بخوانید، تقویم مدرسه را بررسی کنید و برنامه غذایی و فعالیتهایی که در مدرسه قرار است انجام شود را بخوانید. بعد از آن میتوانید از فرزندتان سوالات خاصتری درباره روزش در مدرسه بپرسید.
بیشتر بخوانید: قلدری در مدارس: نحوه کمک به کودک آسیب دیده