چرا کودکان باید نوشتن را بیاموزند؟

اهمیت آموزش نوشتن به کودکان پیش دبستانی

مهارت نوشتن بعد از مهارت‌های زبانی گوش‌دادن و خواندن به‌دست می‌آید و بهترین موقعیت برای یادگیری آن در دوران پیش دبستان است. از آنجا که این مهارت در اولین سال‌های دبستان به‌کار می‌آید و از آن به بعد تقویت می‌شود، لازم است در آموزه‌های پیش دبستانی گنجانده شود. در این مقاله مفصل درباره آموزش نوشتن به کودکان پیش دبستانی در کنار آموزش اعداد، مدادگیری و موارد دیگر صحبت می‌کنیم. همراه ما باشید.

چرا آموزش نوشتن به کودکان پیش دبستانی مهم است؟

همه کودکان پیش دبستانی برای آنکه قلم و مداد را دست بگیرند، روان و موثر حرکت بدهند و نوشته‌ای خوانا روی کاغذ ایجاد کنند، باید مهارت نوشتن را یاد بگیرند. زمانی که این مهارت قبل از دبستان (دوران پیش دبستانی و ماقبل) توسعه نمی‌یابد، کودک در مقابل یادگیری ناامید و به مرور زمان مقاوم می‌شود و ممکن است به همین راحتی قادر به پیشرفت این مهارت در سال‌های بالاتر نباشد. اگر کودک ببیند که همسالان او به‌راحتی نوشته‌های خوانا می‌نویسند بی‌آنکه خسته شوند یا از سایر کودکان عقب بمانند، در حالی که خود با ضعف در مهارت نوشتار دست و پنجه نرم می‌کند، به‌راحتی اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهد و در عملکرد تحصیلی خود با مشکل مواجه می‌شود.

تشخیص ضعف در مهارت نوشتن

کودکانی که با مشکلات نوشتن روبه‌رو هستند، معمولا نمی‌توانند مداد را درست دست بگیرند، قادر به کنترل مداد برای نوشتن، رنگ‌آمیزی و نقاشی نیستند، نمی‌توانند با سه انگشت مداد را نگه دارند و از تمام انگشت‌های دست استفاده می‌کنند، در کارهایی که نیازمند مدادگیری است ضعیف عمل می‌کنند، دستخط نامنظم و ناخوانا دارند و نمی‌توانند داخل یک محدوده را رنگ کنند و از خط‌ها بیرون نزنند.

حتی گاهی اوقات فشار دست آن‌ها به‌قدری نامناسب است که یا کاغذ را سوراخ می‌کند یا دست‌خطشان عنکبوتی می‌شود. این کودکان عموما بازوهای ضعیف یا بیش از حد قوی دارند و در هماهنگ‌سازی هر دو دست برای انجام کارهای نیازمند هر دو دست با مشکل مواجه‌اند.

ضعف در مهارت نوشتن چه تاثیری دارد؟

یکی از اهداف آموزش نوشتن به کودکان پیش دبستانی مقابله با ضعف‌های نوشتاری است. در بسیاری از موارد مشکلات مربوط به مهارت نوشتار کودک تاثیر چشمگیری بر سایر بخش‌های زندگی او و به‌طور کلی سلامت روح و روان کودک می‌گذارد. از یک طرف ممکن است کودک با مشاهده ضعف خود از مدادگیری و شرکت در فعالیت‌های حرکتی ظریف امتناع کند. چراکه با مقایسه خود و همسالان، اعتماد به نفس او تضعیف می‌شود. از سوی دیگر این ضعف موجب سرعت بسیار کمتر آن‌ها در کسب مهارت‌ها و تکمیل تکالیف و مشق‌هایشان می‌شود. کودک شاید قادر به کسب مهارت و توانایی‌های مرتبط با مراقبت از خود و انجام فعالیت‌های روزمره زندگی نباشد و ترجیح دهد مسئولیت فعالیت‌های حرکتی ظریف را به دیگران بسپارد.

این کودکان به‌راحتی نمی‌توانند شکل حروف الفبا و اعداد را بیاموزند، اسم خود را راحت بنویسند، بدون استرس و اضطراب در کلاس درس بنشینند و بدون کمک کارهای دستی مثل ساخت پازل و لگو را انجام دهند.

برای آموزش نوشتن به کودکان پیش دبستانی چه باید کرد؟

فعالیت‌ها و بازی‌های زیر شاید در نگاه اول عجیب به نظر برسند اما همگی با تقویت عضله‌ها، به مدادگیری بهتر و نوشتن راحت‌تر کمک می‌کنند. پیشنهاد می‌کنیم برای آموزش نوشتن به کودکان پیش دبستانی این فعالیت‌ها را در برنامه تحصیلی یا روزمره کودک بگنجانید و برای آن‌ها زمان مشخصی در نظر بگیرید:

بازی با نخ و بند را امتحان کنید

• در این فعالیت کودک با عبور مهره‌ها از نخ و کشیدن این بند روی صفحه بازی، توانمندی دست و چشم خود را تقویت می‌کند.

آب‌دادن به گل‌ها با آب‌پاش را به کودک یاد دهید

• حرکت بالا و پایین گیره آب‌پاش ماهیچه‌های دست کودک را تقویت می‌کند.

با گیره لباس‌ها را روی طناب پهن کنید

• یک بسته گیره لباس تهیه کنید و از کودک بخواهید لباس‌ها را با گیره روی طناب پهن کنید.

بازی کنید

• از کودک بخواهید فرفره‌های کوچک را با دست بچرخاند یا با عروسک‌های انگشتی بازی کند. او را تشویق به نوشتن با گچ یا مداد شمعی کنید یا از او بخواهید کاغذهای ضخیم را برش بزند.

جمع‌کردن را به کودک یاد دهید

• چند بسته کارت، دکمه یا سکه را روی زمین بریزید و از کودک بخواهید آنها را از روی زمین جمع کند.

آموزش نوشتن حروف به کودکان پیش دبستانی

کودکان خیلی زود از آموزش‌های تئوری خسته می‌شوند؛ از این‌رو بهترین و موثرترین روش برای آموزش نوشتن حروف به کودکان پیش دبستانی، استفاده از بازی و سرگرمی است. بازی‌های هدفمندانه و خلاقانه که انگیزه کودک را برای یادگیری بیشتر و خلاقیت او را تحریک می‌کنند. می‌توانید با طرح بازی‌های فردی یا گروهی، روحیه رقابت کودک را نیز تحریک کرده و حروف الفبا را ساده‌تر از همیشه به کودکان پیش دبستانی آموزش دهید.

خوشبختانه برای آموزش حروف و صداهای الفبا کتاب‌های کمک آموزشی مختلفی در بازار و فروشگاه‌های لوازم تحریر وجود دارند. می‌توانید بسته به مهارت مربی و علاقه‌مندی‌های فرزند دلبندتان یکی از این کتاب‌ها را تهیه و آموزش نوشتن حروف را به او آموزش دهید.

آموزش نوشتن اعداد به کودکان پیش دبستانی

یکی دیگر از اهداف آموزش نوشتن به کودکان پیش دبستانی، آموزش اعداد است.

ذهن نو‌آموزان پیش دبستانی کاملا آماده یادگیری اعداد و مفاهیم پایه‌ای درس پرچالش ریاضی است. والدین و مربیان کودک می‌توانند با تمرین‌های درست و اصولی شمارش اعداد، نمادهای عددی و توالی آن‌ها را بیاموزند و این مفاهیم را در زندگی روزمره به کار بگیرند. بهترین نوع آموزش ریاضی به کودکان پیش دبستانی ترکیبی از آموزش بصری، جسمانی شنوایی و سوالی است. یعنی اعداد را به کودک نشان دهید، از اشیاء پیرامون مثل اسباب بازی و لگوها استفاده کنید، هنرهای شنیداری مثل سرود، موسیقی و شعر را به کار بگیرید یا سوالاتی مطرح کنید که کودک برای پاسخ به آن‌ها نیازمند شمارش اعداد باشد.

پیشنهاد می‌کنیم اعداد را روی تکه‌های کاغذ بنویسید، هر تکه کاغذ را بالا بیاورید و عددی که روی آن نوشته‌اید را بلند بخوانید تا کودک با نمایش تصویری و آوایی هر عدد آشنا شود. دقت کنید که توالی و ترتیب اعداد را نیز در آموزش‌های خود بگنجانید تا کودک بداند ۲ بعد از ۱ می‌‌آید، ۳ بعد از ۲ و … .

در نهایت برای اطمینان از یادگیری اعداد، اشیاء مناسبی به کودک بدهید و از او بخواهید آن‌ها را در دسته‌های چند تایی (پنج یا ده تایی) گروه‌بندی کند.

آموزش مداد دست گرفتن به کودکان پیش دبستانی

قبل از تلاش برای آموزش نوشتن به کودکان پیش دبستانی لازم است کودک درست مداد گرفتن و نوشتن را بیاموزد. یعنی بتواند صورت‌های مختلف حروف و شکل‌ها را صرفا با نگاه‌کردن روی کاغذ پیاده کند. تا قبل از پیش دبستانی کودکان کم‌و‌بیش با نحوه دست‌گرفتن مداد برای رنگ‌آمیزی و نقاشی آشنا می‌شوند. اما در کلاس‌های پیش دبستان روش اصولی مداد دست گرفتن (استفاده از سه انگشت وسط، اشاره و شست) برای نوشتن را یاد می‌گیرند، عضلات انگشتان دست آن‌ها برای سریع‌تر نوشتن تقویت می‌شود و رفته‌رفته هماهنگی چشم و دست برای نوشتن، جهت‌مندی خطوط، سمت‌شناختی و … را فرا می‌گیرد.

شما می‌توانید با مطالعه مقاله “آموزش مداد دست گرفتن به کودکان پیش دبستانی” با روش‌ها و فعالیت‌های مناسب برای آموزش دست گرفتن مداد آشنا شوید.

حرف آخر

هدف از نگارش این مقاله تاکید بر اهمیت آموزش نوشتن به کودکان پیش دبستانی بود. توسعه این مهارت از خط‌خطی کردن و ترسیم اشکال آغاز می‌شود و با تشویق و پشتیبانی به توسعه مهارت نوشتار ختم می‌شود. امیدواریم بعد از خواندن این مقاله با ضعف در مهارت نوشتن کودک و روش‌های تقویت این مهارت آشنا شده باشید و پرسش بی‌پاسخی در ذهنتان باقی نمانده باشد.

شما چه اطلاعات بیشتری در این زمینه دارید؟ دانسته‌های خود را با ما و همراهان ما به اشتراک بگذارید.