کابوس در کودکان: علت و راه کارها

• کابوس‌ها، خواب‌های بدی هستند که کودکان را بیدار کرده و احساس ترس و ناراحتی در آن‌ها ایجاد می‌کنند.
• در زمان وقوع این اتفاق، صبور بوده و به آن‌ها اطمینان دهید همه چیز خوب و آرام است.
• اگر فرزند شما، کابوس‌های زیادی می‌بیند؛ اتفاقات طول روز را مرور کرده تا منشا کابوس را پیدا کنید.
• استرس و ضربات روحی می‌توانند باعث کابوس شود.
• در صورت نگرانی، به متخصص مراجعه کنید.

مطالب مهم: همه چیز درباره خواب کودکان

کابوس در کودکان به چه معناست؟

کابوس‌ها، خواب‌های بدی هستند که باعث بیدار شدن کودکان با احساس ترس و ناراحتی می‌شود.  خواب‌های آشفته کودکان درباره موارد زیر امری طبیعی‎ست:

• خطرات واقعی مثل سگ‌های مهاجم، عنکبوت و مارها
• ترس‌های خیالی مانند لولو و هیولاها
• رویدادهای ناراحت کننده‌ای که کودک مشاهده یا تجربه کرده است

کودکان بسته به مهارت زبانی خود، گاهی اوقات خواب‌های بدشان را می‌توانند با جزئیات برای شما تعریف کنند. کابوس‌ها معمولاً در نیمه دوم شب اتفاق می‌افتند، زمانی که کودک شما آرام خوابیده و خواب می‌بیند. برخی از کودکان کوچکتر ممکن است بعد از یک کابوس به سختی دوباره بخوابند.

گفتنی است که کابوس در تمام سنین کودکان رایج است، اما در کودکان حدودا ۱۰ ساله رواج بیشتری دارد.

نکاتی برای دست و پنجه نرم کردن با کابوس‌ها و رویاهای بد

کودکان اغلب پس از یک کابوس با گریه و ناراحتی از خواب بیدار می‌شوند. برای بچه‌های خردسال تشخیص تفاوت بین رویا و واقعیت دشوار است اما همانطور که کودکان بزرگتر می‌شوند، درک بهتری از اینکه یک رویا فقط یک خواب است، پیدا می‌کنند. با این حال باید بدانید که آنها همچنان پس از یک کابوس، به تسلی گرفتن از سوی شما نیاز دارند.

از ایده‌های زیر می‌توانید برای کمک به مقابله با کابوس‌ها و رویاهای بد کودکان استفاده کنید

• اگر فرزندتان به دلیل کابوس از خواب بیدار شد، به او توضیح دهید که خواب بدی بوده است. به کودک خود اطمینان دهید که همه چیز رو به راه و او در امان است. یک بوسه و یک نوازش ممکن است به فرزند شما کمک کند تا دوباره آرام شود.
• اجازه دهید فرزندتان بداند که ترسیدن بعد از یک کابوس مشکلی ندارد. از نادیده گرفتن ترس یا بچگانه انگاشتن او خودداری کنید، زیرا کابوس‌ها می‌توانند برای کودکان بسیار واقعی به نظر برسند.
• اگر فرزندتان در خواب هیولا دیده است، توضیح دهید که هیولاها زاییده ذهن هستند. می‌توان گفت که چیزهای ساختگی ممکن است ترسناک باشند، اما واقعا نمی‌توانند آسیبی برسانند.
• اگر روز بعد، فرزندتان در مورد یک کابوس صحبت کرد، صبور باشید و به نگرانی‌هایش گوش دهید. آن‌ها را نادیده نگرفته یا کم اهمیت جلوه ندهید. آرام صحبت کردن در مورد خواب بد می‌تواند فشار عاطفی آن را کاهش دهد. البته اگر به نظر می‌رسد کودکتان کابوس را فراموش کرده است، احتمالاً بهتر است آن را بزرگ نکنید.
• وقتی فرزندتان بزرگتر می‌شود، او را تشویق کنید که خواب بد را به عنوان چیزی که می تواند از آن بهبود یابد، به حساب بیاورد و سپس به تنهایی به خواب برود. می توانید از تمجید استفاده کنید و مثلا به او بگویید «تو بعد از خواب بد دیشب مدت زیادی به من نیاز نداشتی و توانستی خودت مسائلت را خیلی خوب حل کنی».

اگر فرزندتان کابوس‌های زیادی می‌بیند یا بارها و بارها در مورد یک موضوع خواب می‌بیند، این ایده‌ها را امتحان کنید:

• به آرامی از فرزند خود در مورد تعامل با سایر کودکان، برنامه‌های تلویزیونی، بازی‌های رایانه‌ای یا سایر تجربیات روزانه بپرسید. سپس به او کمک کنید تا از تجربیاتی که ممکن است باعث ایجاد کابوس شود اجتناب کند. به عنوان مثال اگر فرزند شما کارتونی مربوط به فضا تماشا کرده است و در مورد موجودات فضایی کابوس می‌بیند، ممکن است ایده خوب این باشد که برای مدتی آن را تماشا نکند.

مطالب مرتبط: رفع اضطراب دانش آموزان

• به کودک خود کمک کنید رویاهای تکراریش را تغییر دهد. به عنوان مثال، اگر اغلب خواب آدم فضایی ترسناکی را می‌بیند، به او پیشنهاد دهید که یک چوب جادویی در خواب داشته باشد تا آدم فضایی را ناپدید کند. فرزندتان را تشویق کنید تا ایده‌هایی در مورد قهرمان بودن در رویا داشته باشد. او می‌تواند این ایده ها را در طول روز در ذهن خود مرور کند.
• از خواب منظم و کافی کودک خود مطمئن شوید
• اگر کودک شما مستعد اضطراب یا استرس است، به این فکر کنید که چگونه می توانید به کودک خود قبل از خواب کمک کنید تا آرام شود.

اگر کودک شما زیاد کابوس می‌بیند و در طول روز اضطراب بیش از اندازه‌ای دارد، بهتر است که به دنبال  یک مشاوره حرفه‌ای باشید.

همچنین اگر فرزندتان پس از گذراندن یک رویداد آسیب زا مانند بلایای طبیعی همچون آتش سوزی، تصادف رانندگی، تعطیلی مدرسه به خاطر کرونا و دیگر مسائلی از این دستکابوس می‌بیند، باید متخصص کمک بخواهید.

چه چیزی باعث کابوس می‌شود؟

در وهله اول باید بدانید کابوس‌هایِ گاه به گاه طبیعی هستند و نیازی به نگرانی نیست. کودکانی که تخیلات قوی و واضحی دارند ممکن است بیشتر از سایر کودکان خواب‌های آشفته ببینند. باز هم تکرار می‌کنیم، نیازی به نگرانی نیست.

کودکانی که در خواب راه می‌روند یا ترس‌های شبانه دارند نیز در معرض کابوس‌های زیادی هستند. اما کابوس مکرر یا دیدن خواب‌های ناراحت کننده خاص ممکن است نشانه‌‌ای از این باشد که فرزند شما در طول روز دچار نوعی استرس است.

یادتان باشد حوادث سخت و وحشتناک نیز از عوامل خواب آشفته هستند. بچه‌هایی که اتفاقاتی از این دست را تجربه کرده‌اند، احتمالا برای هفته‌ها و ماه‌ها بعد از آن حادثه، درگیر کابوس‌های شبانه خواهند شد.