اسکرچ چیست؟ فواید برنامه نویسی اسکرچ، روش‌های مختلف دانلود و آموزش اسکرچ
قبل از خواندن متن به این سوال پاسخ دهید. چرا کودکان باید علوم کامپیوتر را بیاموزند؟
زمانی که والدین ما یا شاید برخی از ماها کوچکتر بودیم، نیازی برای یادگیری و آموزش تکنولوژی و علوم کامپیوتر در خود احساس نمی‌کردیم. اما جهان کنونی بر پایه تکنولوژی استوار است از اینرو در سال‌های اخیر بیشتر والدین در فعالیت‌های فوق برنامه فرزندانشان یادگیری کدنویسی و علوم کامپیوتر را جا داده‌اند. یادگیری علوم کامپیوتربه فرزندان ما کمک خواهد کرد که در عصر تکنولوژی بتوانند توانایی تفکر و حل مسئله خود را تقویت کنند. آموختن کدنویسی و برنامه‌نویسی تنها برای آینده شغلی کودکان مفید نیست، بلکه به آن‌ها کمک می‌کند تا در مهارت‌ها اجتماعی نرم (Soft Skill) نیز پیشرفت داشته باشند.
فرزندانمان از چه سنی می‌توانند برنامه‌نویسی را یاد بگیرند؟
طبق نظرسنجی توسعه دهندگان Stack Overflow در سال ۲۰۲۲، بیش از ۵۴ درصد از توسعه‌دهندگان حرفه‌ای اولین خط کد خود را قبل از سن ۱۶ سالگی نوشته‌اند. اما تحقیقات نشان داده است که کودکان می‌توانند از سنین پایین‌تر، حتی از ۴ سالگی برنامه‌نویسی را شروع کنند.
تقریبا ۹ درصد از توسعه دهندگانی که در نظرسنجی بالا Stack Overflow شرکت کردند، کدنویسی را قبل از ده سالگی آغاز کردند. علاوه بر این، به نظر می‌رسد که به مرور دلایل منطقی برای اینکه چرا بچه‌ها باید کدنویسی کنند، گسترش خواهد یافت. زیرا سواد دیجیتالی، کودکان را به عنوان یک اصل مهم آموزش مدرن تربیت می‌کند. کودکان می‌توانند ورود به دنیای برنامه‌نویسی را با برنامه‌نویسی تصویری اسکرچ یا اسکرچ جونیور آغاز کنند.
اسکرچ چیست؟
Scratch یک زبان برنامه‌نویسی بصری است که به کودکان اجازه می‌دهد طیف گسترده‌ای از پروژه‌ها را ایجاد کنند، از جمله داستان‌های تعاملی، بازی ها، انیمیشن‌ها و موارد دیگر.
برنامه‌های اسکرچ از بلوک‌های رنگی گرافیکی تشکیل شده اند. کودکان می‌توانند با جمع کردن بلوک‌های کد مختلف، برنامه‌هایی ایجاد کنند. این بلوک‌ها شبیه قطعات پازل هستند و فقط می‌توانند به روش‌های منطقی به هم بچسبند. همین امر مانع از استفاده کودکان از بلکوها در ترکیبات نامعتبر می‌شود.
به این ترتیب، Scratch روش برنامه‌نویسی مناسبی را اعمال می‌کند و تضمین می‌کند که مبتدیان روش صحیح جمع‌آوری و فرمول‌بندی منطق برنامه‌نویسی را یاد می‌گیرند.
فواید برنامه‌نویسی اسکرچ برای کودکان
بهبود تفکر خلاق
این برنامه در درجه اول برای کودکان طراحی شده است تا با ارائه یک پلت فرم برنامه‌نویسی آسان و در عین حال قدرتمند، خلاقیت را بیشتر کند.
اسکرچ یک کتابخانه بزرگ از پس زمینه‌های از پیش تعریف شده دارد، اما به بچه‌ها اجازه می‌دهد طرح‌های خود را بکشند. با Scratch، بچه‌ها قادر خواهند بود با هر شخصیتی که تصور کنند، داستان‌های تعاملی بسازند. سفارشی کردن شخصیت‌ها و ایجاد پروژه‌های تعاملی خلاقیت آن‌ها را بهبود می‌بخشد و آن‌ها را در طراحی، انیمیشن و داستان سرایی بهتر می‌کند.
Scratch توسعه پروژه‌ها را با استفاده از ترکیبی از رسانه، گرافیک و صدا برای ایجاد چیزی جدید تسهیل می‌کند و بچه‌ها را قادر می‌سازد تا قدرت تخیل خود را آزاد کنند.
بهبود توانایی حل مسئله
زبان برنامه‌نویسی اسکرچ برای حمایت از رویکرد ساخت گرایی (Constructivism) در یادگیری طراحی شده است که توانایی حل مسئله را تقویت می‌کند.
برنامه‌نویسی اسکرچ به بچه‌ها کمک می‌کند تا قدرت تفکر خود را توسعه دهند. بچه‌ها می‌توانند با سازماندهی بلوک‌های کد و کشف راه‌حل‌های متعدد برای مشکلات، مشکلات را به اجزای فرعی کوچکتر تقسیم می‌کنند. بچه‌ها باید بفهمند که برای برنامه ریزی مکانیک بازی یا داستان خود، چگونه چندین بخش از کد یا طرح با هم کار می‌کنند. تمرین طوفان فکری در اسکرچ به بچه‌ها کمک می‌کند تا مهارت‌های قوی حل مسئله و سازماندهی قابل انتقال این مهارت در حوزه‌های مختلف زندگی را توسعه دهند.
سرگرمی تعاملی
یادگیری به طور طبیعی زمانی اتفاق می‌افتد که بچه‌ها سرگرم هستند. مهم‌ترین مزیت زبان برنامه‌نویسی اسکرچ این است که برای بچه‌ها با رابط بصری جذاب طراحی شده است.
بچه‌ها برای شروع ساختن برنامه‌ها باید بلوک‌ها را از پالت بلوک به فضای کاری کدنویسی بکشند. آن‌ها می‌توانند بلوک‌های کد را بکار ببندند تا شخصیت‌ها حرکت کنند، بپرند، برقصند و آواز بخوانند. آن‌ها می‌توانند ظاهر شخصیت‌های خود را تغییر دهند و پس زمینه‌های خود را طراحی کنند.
با Scratch، بچه‌ها می‌توانند صداها و حتی عکس‌های خود را اضافه کنند و سپس از بلوک‌های برنامه‌نویسی برای زنده کردن شخصیت‌های خود استفاده کنند. این قابلیت به بچه‌ها اجازه می‌دهد تا بازی‌ها، انیمیشن‌ها و سایر برنامه‌های تعاملی را به راحتی ایجاد کنند.
به این ترتیب کودکان مفاهیم کدنویسی را در محیطی امن و سرگرم کننده کشف می‌کنند.
رشد مهارت تفکر منطقی
در برنامه‌نویسی اسکرچ، بچه‌ها می‌توانند بلوک‌های کد را بکشند و رها کنند. این Drag and Drop بلوک‌های کد به جای نوشتن کد است. آن‌ها می‌توانند فورا نتیجه آنچه را که می‌سازند ببینند. این امر به بچه‌ها کمک می‌کند تا منطق پشت برنامه‌ها را درک و تجزیه و تحلیل کنند. منطق در اسکرچ بر مفاهیم اساسی مانند متغیرها، انواع داده ها، لیست‌ها، آرایه ها، حلقه‌ها و عملگرها بنا می‌شود. این مهارت و توانایی زمانی که دانش‌آموزان از کدنویسی مبتنی بر بلوک به کدنویسی مبتنی بر متن برسند نیز همراهشان خواهد بود.
پله‌ای برای برنامه‌نویسی‌های سطح بالاتر
برنامه‌نویسی اسکرچ یکی از بهترین راه‌ها برای یادگیری کدنویسی برای کودکان است. می‌توان گفت اسکرچ یک مسیر عالی برای بچه‌ها برای یادگیری تفکر برنامه‌نویسی و شروع مشتاقانه به مهارت‌های کدنویسی در دنیای واقعی است.
بسیاری از زبان‌های برنامه‌نویسی از بچه‌ها می‌خواهند که دستورات متنی را یاد بگیرند و قوانین سختگیرانه‌ای در مورد استفاده از آن‌ها داشته باشند اما Scratch به بچه‌ها امکان می‌دهد انرژی خود را بر چیزهای سرگرم کننده متمرکز کنند، به ایده‌هایی برای برنامه‌های جدید فکر کنند، آن‌ها را طراحی کنند و با دوستان به اشتراک بگذارند.
آموزش دانلود و استفاده از برنامه اسکرچ
برای دانلود و نصب برنامه اسکرچ کافیست وارد سایت اسکرچ شده و نسخه مطابق با کامپیوتر خود را انتخاب و دانلود نمایید. همچنین می‌توانید از لینک‌های زیر نیز استفاده نمایید.
اسکرچ برای کودکان قابلیت دیگری نیز در نظر گرفته است تا بدون نیاز به دانلود نرم‌افزار برنامه‌نویسی را آغاز کنند.
برای اینکار کافیست فقط وارد سایت اسکرچ شده و روی گزینه «ساختن را شروع کنید» کلیک کنید. بعد از چند ثانیه محیط برنامه باز می‌شود و می‌توانید برنامه نویسی را آغاز کنید.
آموزش و یادگیری برنامه‌نویسی اسکرچ
بهترین راه برای یادگیری برنامه‌نویسی اسکرچ استفاده از ویدئوهای آموزشی است. دوره اسکرچ در فیلیمومدرسه به صورت کاملا گرافیکی طراحی شده است. طراحی گرافیکی و توضیحات ساده آموزش اسکرچ فیلمومدرسه در کودکان این حس را بوجود می‌آورد که در حال تماشای کارتون هستند و همزمان با سرگرم شدن برنامه‌نویسی را نیز خواهند آموخت.
کلام آخر
بچه ها می توانند از اسکرچ برای کدنویسی، ساخت انیمیشن‌ها و بازی‌های خود استفاده کنند. در این فرآیند آموزش، آن‌ها یاد می‌گیرند که خلاقانه فکر کنند، به‌طور سیستماتیک استدلال کنند و به طور مشترک کار کنند. به عبارت دیگر آن‌ها تمام مهارت‌های ضروری قرن ۲۱ را می‌آموزند.
در سراسر جهان از برنامه نویسی Scratch برای آموزش موضوعاتی مانند ریاضیات، موسیقی، هنر، طراحی و بسیاری موارد دیگر به کودکان استفاده می‌شود.
