مقدمه
شروع سال تحصیلی همیشه برای والدین و دانش‌آموزان همراه با اشتیاق و استرس است. ثبت نام مدرسه و خرید لوازم آن از جمله کارهایی است که معمولا اواخر تابستان خانواده‌ها به سراغ آن می‌روند. یکی از مسائلی که بهتر است والدین پیش از شروع مهرماه به آن فکر کرده و برایش برنامه ریزی کنند تنظیم خواب فرزندشان است.
در فصل تابستان که زمان استراحت بچه‌هاست، خانواده‌ها با خیال راحت‌تری به شب بیداری و مهمانی می‌پردازند. معمولا در شب‌های تابستان بچه‌ها دیرتر به رخت‌خواب رفته و صبح‌ها دیرتر از خواب بیدار می‌شوند. اما با شروع مدرسه این تنظیم خواب به هم می‌خورد. شب بیداری باعث می‌شود عملکرد ذهنی بچه‌ها در مدرسه کاهش پیدا کند و هوشیاری پایین‌تری را داشته باشند. ما در این مقاله سعی کردیم راهکارهایی را برای تنظیم خواب دانش‌آموزان برای مهرماه ارائه دهیم.
تنظیم خواب را قبل از مهرماه شروع کنید
یادتان باشد تنظیم زمان خواب یک فرایند تدریجی است که باید تبدیل به عادت شود. بنابراین آن را به مهر ماه موکول نکنید. در هفته‌های آخر تابستان سعی کنید برنامه خواب خودتان و فرزندتان را تغییر دهید. یادتان باشد نمی‌توانید از او بخواهید که به اتاق رفته و بخوابد، در حالی که خود مشغول تماشای تلویزیون هستید، یا گرم صحبت با سایر اعضای خوانواده‌اید.
ترجیحا روزهای پایانی شهریور را به مهمانی اختصاص ندهید. یک زمان مشخص را برای خوابیدن کل خانواده انتخاب کرده و آن را اعلام کنید. راس آن ساعت برق اتاق‌ها را خاموش کرده و همگی سعی کنید که بخوابید.
زمان صرف غذا را تغییر دهید
سعی کنید زمان‌بندی صرف غذا در خانواده را تغییر دهید، طوری که شام را زودتر از قبل صرف کنید. معمولا هرچه وعده شام دیرتر خورده شود، زمان خوابیدن هم به تعویق می‌افتد. علاوه بر این داشتن وعده‌های سنگین شام در نهایت منجر به بدخوابی می‌شود. برای وعده شام غذاهای ساده تری را انتخاب کنید و سعی کنید بعد از شام نوشیدنی انرژی زا یا چای مصرف نکنید. می‌توانید از فرزند خود بخواهید قبل از خواب یک لیوان شیر بخورد. خوردن شیر به خواب راحت‌تر او کمک خواهد کرد.
تلویزیون را خاموش کرده و اینترنت را قطع کنید
هرچه وسایل ارتباط جمعی مثل تلویزیون و گوشی تلفن همراه بیشتر استفاده شود، افراد کم‌خواب‌تر می‌شوند. این وسایل تمرکز بالایی را می‌طلبند و توجه به آنها باعث بی‌خوابی می‌شود. می‌توانید در رابطه با استفاده از این وسایل یک قانون در خانه خود وضع کنید. مثلا از ساعت ۹ شب به بعد هیچ کسی در خانه تلویزیون نگاه نکند و گوشی خود را کنار بگذارد. جایگزین دیگری مثل کتاب‌خواندن به فرزندتان معرفی کنید. خودتان، همسرتان و فرزندتان را به کتاب خواندن قبل از خواب عادت بدهید و تاثیرش را در کوتاه‌مدت مشاهده کنید.
سعی کنید انرژی فرزندتان را در طول روز تخلیه کنید
اگر بچه شما در ساعات پایانی شب هنوز انرژی تخلیه نشده داشته باشد قطعا در خوابیدن به مشکل خواهد خورد. برنامه ریزی برای ایجاد یک فعالیت بدنی در طول روز که انرژی او را تخلیه کند کمک می‌کند در ساعات پایانی شب زودتر به خواب برود. می‌توانید او را باشگاه بفرستید یا به دوچرخه سواری تشویقش کنید. حتی می‌توانید از او بخواهید در انجام فعالیت‌های روزمره منزل به شما کمک کنند.
با فرزندتان صحبت کنید
ممکن است بچه شما در مقابل این قوانین ایستادگی کند و مثلا بگوید «دوستام دیرتر می‌خوابن». در این مرحله شما به عنوان پدر یا مادر باید زمانی را به صحبت با او اختصاص دهید. از اهمیت خواب شب برایش حرف بزنید، لزوم وجود قانون در خانه و عمل کردن به آن را یادآوری کنید و بگویید که قوانین هر خانه با خانه دیگری متفاوت است. در این برخورد از جملات دستوری و امر و نهی بپرهیزید و تا جای ممکن دوستانه و با مهربانی صحبت کنید.
محیط خانه را برای خوابیدن آماده کنید
خوابیدن در شرایطی که چراغ‌ها روشن هستند یا سر و صدا زیاد است بسیار دشوار است. سعی کنید محیط خانه خود را برای خواب آماده کنید. موسیقی‌های تند و هیجان‌آور را خاموش کرده و خانه را تاریک کنید. اگر فرزندتان از تاریکی اتاقش می‌ترسد به روشن گذاشتن یک چراغ خواب اکتفا کنید. مطمئن باشید پس از مدتی به این تاریکی عادت می‌کند و از شما می‌خواهد چراغ خواب را هم خاموش کنید.
دمای اتاق را تنظیم کنید
معمولا دمای هوای بسیار پایین یا بسیار بالا باعث کلافگی و مشکل در خوابیدن می‌شود. سعی کنید دمای منزل خود و به ویژه اتاق خواب را طوری تنظیم کنید که هوا ملایم و معتدل باشد.
به قوانین پایبند باشید
کودکان به قوانینی که والدین به آنها پایبند نباشند، اهمیت نمی‌دهند! اگر زمان خاموشی تلویزیون را ۹ اعلام کردید، راس ساعت آن را خاموش کنید. اگر فرزنتان زمان خواب به اتاق رفته و پس از مدتی بیرون بیاید و شما را در حال کار با گوشی یا صحبت با همسرتان ببیند کم کم نسبت به این قوانین بی تفاوت می‌شود. سعی کنید به عنوان والدین یک دانش آموز اول خود به قوانین عمل کنید و سپس از او بخواهید مشابه شما رفتار کند.
به نحوه بیدار شدن اهمیت بدهید
بهترین روش بیدار شدن کودکان استفاده از یک ساعت زنگ‌دار است. سعی کنید یک ساعت زنگ‌دار که فرزندتان دوستش دارد را تهیه کنید و آن را روی یک ساعت مشخص تنظیم کنید. حتی می‌توانید تنظیم زمان بیداری را به خودش بسپارید. به یاد داشته باشید که او خودش باید با هشدار ساعت بیدار شده و آن را قطع کند. اگر متوجه شدید که با هشدار ساعت بیدار نشد او را به آرامی از خواب بیدار کنید.
صبور باشید
همانطور که در مقدمه این مقاله گفتیم تنظیم ساعت خواب یک فرایند تدریجی است و کودک رفته رفته به آن عادت می‌کند. بنابراین اگر فرزندتان با مقاومت فرزندتان مواجه شدید، صبور باشید و با رفتار خود به او نشان دهید که باید به این قانون احترام بگذارد.
در آخر
فرزند شما برای سحرخیزی و شاداب بودن در ساعات اولیه صبح باید شب‌ها زودتر بخوابد. یادتان باشد برنامه ریزی برای جا به جایی زمان خواب فرزندتان را پیش از مهر ماه شروع کنید تا روزهای اولیه سال تحصیلی با مشکل مواجه نشوید. راهکارهایی که در این مقاله ارائه شد به شما کمک می‌کند تا آرام آرام زمان خواب او را تنظیم کرده و صبح‌ها یک دانش آموز شاداب و سر حال داشته باشید. اگر شما هم راهکارهای بیشتری می‌شناسید، با ما و همراهان ما در میان بگذارید.
