بسیاری از افراد از دوران کودکی، رؤیای معلم شدن را در سر خود می‌پرورانند؛ اما مثل هر شغل دیگری، معلمی نیز چالش‌های خاص خود را دارد. برای این حرفه، باید مهارت‌ها و تجربیات کاری مرتبط را به دست آورید و دانش خود را افزایش دهید.
به طور کلی ورود به شغل معلمی در ایران از سه طریق انجام می‌شود؛ می‌توانید در آزمون سراسری شرکت کنید و به عنوان معلم از دانشگاه فرهنگیان فارغ‌التحصیل شوید، در آزمون استخدامی آموزش و پرورش شرکت کنید، یا اینکه در مدارس غیرانتفاعی استخدام شوید.
اگر شما نیز به معلم شدن علاقه‌مند هستید و می‌خواهید با تفاوت مدارس غیرانتفاعی و دولتی آشنا شوید، با ادامه این مقاله همراه باشید. در ادامه این مطلب، اطلاعاتی را در خصوص شرایط استخدام مدارس غیردولتی ارائه کرده‌ایم. همچنین به بررسی نکاتی در خصوص کارت صلاحیت معلمان، حقوق و مزایای معلمان مدارس غیرانتفاعی و راه‌کارهایی برای افزایش حقوق پرداخته‌ایم. با ادامه ان مطلب ما را همراهی کنید.
تفاوت مدارس غیرانتفاعی و دولتی
مدارس غیردولتی و دولتی شباهت‌های بسیاری باهم دارند؛ با این حال از منظر حقوق و مزایا، نحوه جذب معلمان، امکانات و قوانین مختلف، به کلی متفاوت هستند. در ادامه مهم‌ترین تفاوت‌های این مدارس مورد بررسی قرار گرفته‌اند. آگاهی از این موارد کمک می‌کند انتخاب مناسب‌تری داشته باشید.
ویژگی‌های مدارس دولتی
مدارس دولتی تحت نظارت مستقیم وزارت آموزش و پرورش فعالیت می‌کنند. هزینه‌های این مدارس توسط دولت تأمین می‌شود و از دانش‌آموزان مبلغی برای ثبت‌نام دریافت نمی‌گردد. مدارس دولتی برای استخدام معلمان و سایر کادر خود مسیر طولانی‌تری را سپری می‌کنند. به طور کلی ورود به این مدارس سخت‌تر است. با این حال معلمان مدارس دولتی امنیت شغلی بیشتری دارند و مزایای مختلفی را همراه با افزایش سابقه تحصیلی خود دریافت می‌کنند.
شیوه جذب معلم در مدارس دولتی به دو صورت انجام می‌گیرد. عده‌ای از معلمان از طریق قبولی در دانشگاه فرهنگیان، جذب آموزش و پرورش می‌شوند. آنها در این دوران آزمون‌های مختلفی را می‌‌گذرانند و باید در دوره‌های مهارت‌آموزی شرکت کنند.
گروه دیگر متقاضیان، از طریق آزمون‌های استخدامی مشغول به کار می‌شوند. این آزمون‌ها بر مبنای رشته‌های مورد نیاز وزارت آموزش و پرورش و به صورت دوره‌ای برگزار می‌شوند. افراد واجد شرایط می‌توانند با کسب نمره بالا در این آزمون‌ها و شرکت در مصاحبه استخدامی، کارمند رسمی آموزش و پرورش شوند.
ویژگی‌های مدارس غیرانتفاعی
مدارس غیرانتفاعی نیز مانند مدرسه‌های دولتی ملزم به رعایت قوانین آموزش و پرورش هستند و محتوای دروس و کتاب‌های آموزشی آنها نیز کاملاً با مدارس دولتی یکسان است. اما شیوه جذب معلمان و کارمندان در این مجموعه‌ها به صورت مستقل است.
این مدارس برای فعالیت‌های خود و پرداخت حقوق کارکنان، از بودجه‌های دولتی استفاده نمی‌کنند. درآمد این مدارس از طریق شهریه سالانه و به واسطه خانواده‌های دانش‌آموزان تأمین می‌گردد. با این حال در اغلب اوقات، مدارس غیردولتی امکانات بیشتری دارند و مجهزتر هستند.
در مدارس غیرانتفاعی تعداد دانش‌آموزان هر کلاس، کمتر از مدارس دولتی است. علاوه بر این، این مدارس فعالیت‌های فوق‌برنامه بیشتری دارند و برای اجرای پروژه‌های گوناگون دستشان بازتر است. از این رو، بسیاری از متقاضیان ترجیح می‌دهند که در این مدارس مشغول به کار شوند.
برخی از مدارس غیرانتفاعی معلمانی را جذب می‌کنند که قبلاً در استخدام رسمی آموزش و پرورش بوده‌اند؛ اما بیشتر افرادی که در مجموعه‌های غیرانتفاعی مشغول به کار می‌شوند، به صورت مستقیم به هر یک از این مدارس مراجعه کرده و فرم‌های استخدام را پر می‌کنند. سپس با ارائه رزومه خود و شرکت در مصاحبه به عنوان معلم مشغول به کار می‌شوند.
کارت صلاحیت معلمان مدارس غیرانتفاعی
طرح کارت صلاحیت معلمان غیردولتی، از سال ۱۴۰۱ توسط وزارت آموزش و پرورش به اجرا درآمده است. بر مبنای این طرح، شرط اشتغال در حرفه معلمی داشتن «گواهینامه صلاحیت معلمی» است. از این رو همه معلمان در سراسر کشور، به لحاظ صلاحیت‌های حرفه‌ای و عمومی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. سپس با گذراندن مراحل سنجش، کارت صلاحیت خود را دریافت می‌کنند.
در این طرح معلمانی که خواستار تدریس در مدارس مختلف هستند، در یک سری از کلاس‌های نظری شرکت می‌کنند. پس از آن در یک آزمون سراسری با عنوان آزمون جامع شرکت می‌کنند. در هر دوره منابعی برای شرکت در این آزمون معرفی می‌شود که متقاضیان باید آنها را مطالعه کنند تا نمره قابل‌قبولی کسب کنند.
در این طرح ارتباط تحصیلی با موارد مورد تدریس، طی کردن دوره‌های ضمن خدمت و دریافت آموزش‌های لازم موردتوجه قرار می‌گیرد. زیرا هدف نهایی، افزایش کیفیت تدریس در همه مدارس و رعایت استانداردهای مد نظر وزارت آموزش و پرورش است.
شرایط استخدام در مدارس غیرانتفاعی
جذب معلمان در مدارس غیردولتی معمولاً راحت‌تر از مدارس دولتی است. این مدارس بر اساس نیاز خود، قبل از شروع سال تحصیلی، پرونده‌های متقاضیان را بررسی می‌کنند. در برخی مواقع مدارس غیردولتی، در وب‌سایت‌های خود اعلام می‌کنند که به دنبال جذب معلم در رشته‌های خاصی هستند. به طور کلی، کسانی که به دنبال تدریس در مدارس غیرانتفاعی هستند، باید ویژگی‌های زیر را داشته باشند:
شرایط سنی مورد نیاز
اغلب مدیران مدارس غیرانتفاعی ترجیح می‌دهند افراد جوان‌تر را به استخدام خود دربیاورند. از این رو فارغ‌التحصیلان جوان دانشگاه‌های معتبر، معمولاً شانس بالایی در استخدام دارند. البته با توجه به اینکه این مدارس در بسیاری از اوقات به دنبال جذب معلمان ماهر و باتجربه هستند، نمی‌توان گفت شرایط سنی برای متقاضیان یک محدودیت محسوب می‌شود.
داشتن سابقه کاری متناسب با جایگاه مدنظر
مدارس غیردولتی هنگام استخدام نیروهای خود، کسانی را در اولویت قرار می‌دهند که سابقه کاری آنها متناسب با عنوان شغلی مدنظر باشد؛ بنابراین به علاقه‌مندان توصیه می‌شود که قبل از ارائه درخواست همکاری، به کسب تجربه در فعالیت‌های مرتبط بپردازند.
مدرک تحصیلی مرتبط
مهم‌ترین نکته در خصوص استخدام در مدارس غیرانتفاعی این است که داوطلبان مدرک تحصیلی مرتبط با رشته موردنیاز را داشته باشند. علاوه بر مدرک تحصیلی، شرکت در دوره‌های آموزشی تکمیلی و داشتن مدارک بالاتر مانند کارشناسی ارشد و دکتری یک امتیاز محسوب می‌شود.
توانایی تدریس
یکی از شروط مهم استخدام در این مدارس داشتن توانایی تدریس، کار کردن با دانش‌آموزان و مدیریت کلاس درس است. همچنین اعتماد به نفس، فن بیان قوی و آشنا بودن با نکات روان‌شناسی برای داوطلبان امتیاز مثبت محسوب می‌شود.
ارائه مدارک لازم
متقاضیان باید مدارک مرتبط با هویت خود را به مدیر مدرسه تحویل بدهند. این مدارک شامل مدارک هویتی مانند شناسنامه و کارت ملی، اطلاعات محل سکونت، شماره تماس و سوابق‌شان است. همچنین ارائه مدارک مرتبط با تحصیلات، تجربه کاری و دوره‌های گذرانده نیز اجباری است.
پر کردن فرم استخدام
فرم استخدام مدارس غیرانتفاعی شامل اطلاعات مربوط به خود داوطلب و اطرافیان او می‌شود. در قسمت اطلاعات شخصی از متقاضی مواردی مانند دین و مذهب، وضعیت تأهل و… پرسیده می‌شود. همچنین در این قسمت، نسبت به وضعیت تحصیلی و کسب رتبه علمی آنها سؤالاتی مطرح شده است.
علاوه بر این، از داوطلب خواسته می‌شود که اطلاعات مربوط به سابقه بازداشت یا محکومیت بستگان درجه یک، مسافرت‌های خارج از کشور، سوابق ایثارگری و فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی خود را نیز در این فرم وارد کند.
حقوق معلمان در مدارس غیرانتفاعی
به طور کلی، با توجه به اینکه معلمان مدارس غیرانتفاعی کارمند رسمی آموزش و پرورش نیستند، حقوق و مزایای کمتری دریافت می‌کنند. معمولاً قراردادهای آنها به‌صورت حق‌التدریس و سالانه است. همچنین حقوق معلمان این مدارس، بر اساس ساعات کاری و میزان شهریه‌ای که از دانش‌آموزان دریافت می‌شود، محاسبه می‌گردد.
از این رو بسیاری از معلمان مدارس غیرانتفاعی، از حقوق اندک و نبود امنیت شغلی گله‌مند هستند. البته این معلمان مانند سایر آموزگاران، از حق بیمه برخوردار هستند. بر اساس آخرین مصوبه وزارت آموزش و پرورش، هر معلمی که حداقل ۲۴ ساعت در هفته، در مدارس غیرانتفاعی کار کند باید بیمه تأمین اجتماعی شود.
یک نکته مهم این است در نظر داشته باشید هر چه یک مدرسه غیرانتفاعی معتبرتر و مشهورتر باشد، احتمالاً حقوق بالاتری هم به معلمان خود پرداخت می‌کند؛ بنابراین دستمزد معلمان در این مدارس کاملاً متغیر است.
استخدام رسمی معلمان غیرانتفاعی در آموزش و پرورش
معلمان مدارس غیردولتی می‌توانند مانند سایر افراد در آزمون استخدامی آموزش و پرورش شرکت کنند. البته این افراد به واسطه سابقه کار مرتبط، امتیاز بیشتری از سایر شرکت‌کنندگان دارند و پذیرش آنها آسان‌تر انجام می‌گیرد.
برای قبولی در آزمون استخدام آموزش و پرورش، باید شرایط مختلف مانند مدرک تحصیلی معتبر و شرایط سنی را داشته باشند و رتبه بالایی کسب کنند. البته به متقاضیان توصیه می‌شود برای تدریس در مناطقی داوطلب شوند که از کمبود معلم رنج می‌برند. این مناطق معمولاً قبولی‌های بیشتری دارند.
راه‌کارهایی برای افزایش حقوق معلمان مدارس غیرانتفاعی
همان گونه که اشاره کردیم، حقوق معلمان در مدارس غیرانتفاعی چندان که باید راضی‌کننده نیست. در واقع گفته می‌شود که بسیاری از مدارس غیرانتفاعی دستمزدی کمتر از حداقل حقوق تصویب شده توسط وزارت کار را به معلمان خود پرداخت می‌کند. از این رو بسیاری از این افراد، از طریق روش‌های جایگزین به دنبال افزایش درآمد خود هستند.
تدریس خصوصی یکی از مهم‌ترین روش‌های افزایش درآمد برای معلمان مدارس غیردولتی است. همچنین روش‌های دیگری مانند تدریس آنلاین، برگزاری کارگاه‌های درسی و تدریس خصوصی کنکور می‌تواند درآمد قابل‌توجهی را نصیب این معلمان کند. علاوه بر این، با توجه به پاره وقت بودن شغل معلمی در مدارس غیرانتفاعی، امکان کار کردن در شغل دوم نیز بیشتر است.
معلمان می‌توانند با مراجعه به آموزشگاه‌های خصوصی و مؤسسات کنکور، به صورت پاره وقت کلاس‌های آموزشی برگزار کنند یا از طریق روش‌های دیگری همچون نوشتن کتاب‌های آموزشی یا تولید محتوای درسی فعالیت کنند.
کلام آخر
جذب معلمان در مدارس غیرانتفاعی معمولاً بر اساس ظرفیت استخدامی این مدارس انجام می‌گیرد. همچنین متقاضیان باید سابقه کار مرتبط، توانایی تدریس، مدرک تحصیلی معتبر، روابط عمومی بالا و فن بیان خوبی داشته باشند.
در این مقاله تفاوت مدارس غیرانتفاعی و دولتی را بررسی کردیم و توضیح دادیم که معلمان برای کار در مدارس غیردولتی باید کارت صلاحیت معلمی داشته باشند. همچنین توضیح داده شد که حقوق معلمان در مدارس غیرانتفاعی چندان که باید مناسب نیست، اما آنها می‌توانند از روش‌های دیگری همچون آموزش خصوصی برای افزایش درآمد خود استفاده کنند.
