یادگیری حفظی یا یادگیری مبتنی بر مهارت؟ تاثیر تغییر رویکرد آموزش بر فرایند یادگیری
یادگیری حفظی یا یادگیری مبتنی بر مهارت؟
تغییر رویکرد در فرایند آموزش از یادگیری حفظی به یادگیری مبتنی بر مهارت یک گام بزرگ به سوی بهبود فرایند یادگیری است. یادگیری حفظی، به تنهایی قادر به ارائه مهارت‌های عملی و پیشرفته نیست و تمرکز بیشتر بر حفظ و تکرار اطلاعات است. اما یادگیری مبتنی بر مهارت با تاکید بر تمرین عملی، حل مسائل واقعی و کاربردی، و تقویت مهارت‌های عملی دانش‌آموزان، امکان استفاده عملی و کاربردی از دانش را فراهم می‌کند.
در این مقاله، به بررسی این تحول در رویکردهای آموزش و یادگیری خواهیم پرداخت و تأثیر آن بر فرایند یادگیری دانش‌آموزان را بررسی خواهیم کرد.
یادگیری حفظی
در این بخش، به تشریح و بررسی رویکرد یادگیری حفظی می‌پردازیم. این رویکرد به تمرکز بر حفظ اطلاعات و فراگیری مفاهیم اکتفا می‌کند.
یادگیری حفظی به معنای حفظ و به خاطر سپردن اطلاعات است. در این رویکرد، دانش‌آموزان بیشتر به خاطر سپردن و تکرار اطلاعات ارائه شده می‌پردازند. این معمولاً با استفاده از حفظ کردن تعاریف، فرمول‌ها، روابط و حقایق درسی انجام می‌شود.
خصوصیات یادگیری حفظی
- حفظ اطلاعات: دانش‌آموزان تلاش می‌کنند اطلاعات درسی را به حافظه خود منتقل کنند و به خاطر بسپارند.
- تکرار: تکرار اطلاعات برای تثبیت آنها در حافظه بلندمدت بسیار مهم است.
- آزمون‌های حفظی: ارزیابی عموماً بر اساس حفظ کردن اطلاعات و تکرار آنها صورت می‌گیرد.
محدودیت‌های یادگیری حفظی
- فهم عمیق: این رویکرد بر تکرار و حفظ اطلاعات تمرکز دارد و فهم عمیق و اعمال عملی آنها را به تأخیر می‌اندازد.
- حفظ موقت: اطلاعاتی که فقط حفظ شوند و به مرور زمان فراموش شوند، ماندگاری کمی دارند.
- عدم استفاده عملی: این رویکرد به صورت مستقیم به توانایی‌های عملی و کاربردی دانش‌آموزان توجه نمی‌کند.
بخش دوم: یادگیری مبتنی بر مهارت
در بخش دوم این مقاله، به معرفی و توضیح رویکرد یادگیری مبتنی بر مهارت می‌پردازیم. این رویکرد جدیدتر و شاید موثرتری در آموزش و یادگیری است که تمرکز بیشتری بر توسعه مهارت‌ها، استفاده عملی و کاربردی از دانش، و حل مسائل واقعی دارد.
مفهوم یادگیری مبتنی بر مهارت
یادگیری مبتنی بر مهارت به معنای توسعه مهارت‌ها، توانایی‌ها و استفاده عملی از دانش است. در این رویکرد، دانش‌آموزان به تمرین و کاربرد عملی مفاهیم و مهارت‌ها پرداخته و با حل مسائل واقعی و استفاده در موقعیت‌های عملی، دانش خود را تثبیت می‌کنند.
خصوصیات یادگیری مبتنی بر مهارت
- تمرین عملی: دانش‌آموزان با تکرار و تمرین در موقعیت‌های عملی، مهارت‌ها و توانایی‌های خود را توسعه می‌دهند.
- کاربرد عملی دانش: دانش‌آموزان می‌توانند دانش خود را در موقعیت‌های واقعی و مسائل پیچیده استفاده کنند.
- حل مسائل واقعی: مسائل واقعی و قابل اجرا در زندگی روزمره، به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا درک عمیقی از مفاهیم را بدست آورند.
تأثیر یادگیری مبتنی بر مهارت
- فهم عمیق: با تمرین و کاربرد عملی، فهم عمیق و استفاده موثر از آن امکان‌پذیر می‌شود.
- توانایی حل مسائل: با حل مسائل واقعی و مواجهه با چالش‌ها، توانایی حل مسائل دانش‌آموزان را تقویت می‌کنند.
- تفکر انتقادی: این رویکرد باعث توسعه تفکر انتقادی و توانایی ارزیابی و تحلیل می‌شود.
مزایا و کاربردهای یادگیری مبتنی بر مهارت
- ارتباط با واقعیت: این رویکرد با موقعیت‌های واقعی و مسائل واقعی ارتباط برقرار می‌کند.
- آمادگی برای زندگی عملی: دانش‌آموزان با این رویکرد، برای زندگی واقعی و ورود به بازار کار آماده می‌شوند.
- توسعه مهارت‌های عملی: با تمرین و تمرکز بر مهارت‌ها، دانش‌آموزان مهارت‌های خود را بهبود می‌بخشند.
یادگیری مبتنی بر مهارت، رویکردی جدید و کاربردی در آموزش و یادگیری است که تمرکز بیشتری بر توسعه مهارت‌ها، استفاده عملی و کاربردی از دانش، و حل مسائل واقعی دارد.
بخش سوم: تأثیر تغییر رویکرد بر فرایند یادگیری
در بخش سوم این مقاله، به بررسی تأثیر تغییر رویکرد از یادگیری حفظی به یادگیری مبتنی بر مهارت بر فرایند یادگیری می‌پردازیم. تغییر رویکرد به یک رویکرد کاربردی‌تر و تمرکز بر توسعه مهارت‌ها و کاربرد عملی دانش، تأثیرات متنوعی بر فرایند یادگیری دارد.
تغییر رویکرد و تحول در فرایند یادگیری
- محور توجه: در یادگیری حفظی، تمرکز بیشتر بر حفظ اطلاعات است، اما در یادگیری مبتنی بر مهارت، تمرکز به سمت توسعه مهارت‌ها و استفاده عملی از دانش می‌رود.
- روش‌های آموزش: با تغییر رویکرد، روش‌های آموزش نیز تغییر می‌کنند؛ به جای تکرار و حفظ، تمرکز بر تمرین عملی و حل مسائل واقعی قرار می‌گیرد.
- ارزیابی عملکرد: در یادگیری حفظی، ارزیابی عموماً بر اساس حفظ کردن اطلاعات صورت می‌گیرد، اما در یادگیری مبتنی بر مهارت، ارزیابی عملکرد بر اساس توانایی حل مسائل و استفاده عملی از دانش انجام می‌شود.
تأثیرات تغییر رویکرد بر فرایند یادگیری
- ایجاد فهم عمیق: یادگیری مبتنی بر مهارت به دانش‌آموزان امکان می‌دهد مفاهیم را به صورت عمیق‌تری درک کنند. زیرا در این رویکرد، دانش‌آموزان با تمرین عملی و حل مسائل واقعی، ارتباط مفهومی بیشتری با درس برقرار می‌کنند. این فهم عمیق، به دانش‌آموزان کمک می‌کند درک قوی‌تری از مفاهیم را تجربه کنند و از طریق این فهم عمیق، به طور موثرتر در حل مسائل عمل کنند.
- استفاده عملی: با تغییر رویکرد، دانش‌آموزان توانایی استفاده عملی از دانش خود را تقویت می‌کنند و مهارت‌های خود را بهبود می‌بخشند.
- توانایی حل مسائل: یادگیری مبتنی بر مهارت، توانایی حل مسائل را تقویت می‌کند و دانش‌آموزان را به روش‌های خلاقانه‌تر و کارآمدتر در حل مسائل هدایت می‌کند.
- انگیزه بیشتر: یادگیری مبتنی بر مهارت، به دانش‌آموزان احساس انگیزه بیشتری می‌دهد؛ زیرا آنها در کاربرد عملی دانش خود موفقیت‌های بیشتری را تجربه می‌کنند.
- تغییر در نگرش به یادگیری: یادگیری مبتنی بر مهارت متمرکز بر توسعه مهارت‌ها و کاربرد عملی دانش است، در حالی که یادگیری حفظی بیشتر بر حفظ و تکرار اطلاعات تمرکز دارد. این تغییر رویکرد باعث تغییر نگرش دانش‌آموزان نسبت به یادگیری می‌شود و آنها را به سمت استفاده عملی و کاربردی از دانش هدایت می‌کند.
- تقویت مهارت‌های عملی: یادگیری مبتنی بر مهارت با تمرکز بر تمرین عملی و حل مسائل واقعی، مهارت‌های عملی دانش‌آموزان را تقویت می‌کند. این رویکرد به دانش‌آموزان امکان می‌دهد توانایی‌های عملی خود را بهبود بخشند و در زندگی واقعی از این مهارت‌ها استفاده کنند. به عنوان مثال، در رشته‌های فنی و حرفه‌ای، این تغییر رویکرد به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا مهارت‌های عملی خود را بهبود دهند و برای ورود به بازار کار آماده شوند.
- تنوع و خلاقیت: یادگیری مبتنی بر مهارت باعث ایجاد تنوع و خلاقیت در فرایند یادگیری می‌شود. دانش‌آموزان با حل مسائل و استفاده عملی از دانش، به دنبال راه‌حل‌های خلاقانه‌تر و نوآورانه‌تر می‌گردند. این تنوع و خلاقیت باعث تقویت قدرت تفکر و حل مسئله دانش‌آموزان می‌شود و آنها را به روش‌های جدید و کارآمدتر در مواجهه با چالش‌ها هدایت می‌کند.
تغییر رویکرد از یادگیری حفظی به یادگیری مبتنی بر مهارت، تأثیرات قابل توجهی بر فرایند یادگیری دارد. این تغییر باعث توسعه مهارت‌ها، توانایی حل مسائل، فهم عمیق‌تر از مفاهیم و استفاده عملی از دانش می‌شود. همچنین، دانش‌آموزان با انجام تمرینات عملی و مواجهه با مسائل واقعی، احساس انگیزه بیشتری را تجربه می‌کنند. به طور کلی، تغییر رویکرد به سمت یادگیری مبتنی بر مهارت، فرایند یادگیری را بهبود می‌بخشد و دانش‌آموزان را برای موفقیت در زندگی عملی و کاربردی آماده می‌کند.
