ربکا پارلکیان، مدیر ارشد سازمانی غیرانتفاعی در ایالات متحده آمریکاست که بر رشد سالم کودکان در دوران خردسالی تمرکز دارد. او دارای مدرک کارشناسی ارشد در آموزش ویژه نوزادان و نوپاها از دانشگاه جورج واشنگتن است. در این مقاله او از تجربیات خود برای افزایش و مدیریت پشتکار و مداومت در کودکان می‌گوید.
دختر من شخصیتی سمج دارد. در کودکی ساعت‌ها مقابل پازل می‌نشست و تا هر تکه را در جایگاه‌های مختلف امتحان و پازل را تمام نمی‌کرد از آن دست نمی‌کشید. الان که دانش‌آموز دوران راهنمایی است، از چندین روش برای حل یک مساله ریاضی استفاده می‌کند و حتی قبل از درخواست کمک، برای پیدا کردن پاسخ در اینترنت جستجو می‌کند. از طرف دیگر فرزند دومم کاملا متفاوت است. مثلا پازل‌ها با آن همه تکه‌‌های چالش‌برانگیز و درهم نهایتا ۳ دقیقه توجهش را جلب می‌کند. در درس هم اوضاع به همین منوال است و تکالیف مشکل باعث ایجاد موجی از استرس و استیصال در او می‌شود. اما چرا اینگونه است؟ پاسخ پشتکار است!
مطالب مرتبط:
پشتکار یک ویژگی مفید در زندگی است. این ویژگی، مشخص می‌کند چه مدت می‌توانیم به یک کار پایبند بمانیم، ناامیدی را مدیریت کنیم و چالش‌هایی که با آن مواجه می‌شویم را پشت سر بگذاریم. پشتکار، بخشی از مهارت‌های خودتنظیمی رو به رشد کودک است که بین ۳ تا ۷ سالگی ظاهر می‌شود و تا سال‌ها بعد توسعه می‌یابد.
پشتکار، نحوه اتصال افراد به مسایل را نشان می‌دهد. برخی از ما تا زمانی که به مساله‌ای تسلط پیدا نکرده‌ایم، از آن جدا نمی‌شویم. اگرچه گاهی اوقات این بدان معناست که ما به کاری، فراتر از مقدار زمانی که سازنده یا مفید است، ادامه می‌دهیم! برخی دیگر از ما به گونه‌ای طراحی شده‌ایم که تحمل محدودتری برای تداوم در انجام وظایف داشته باشیم، به ویژه زمانی که با چالش‌ها مواجه می‌شویم. اما صرف نظر از خلق و خوی ما، پشتکار نشان دهنده مجموعه‌ای از مهارت‌ها است که می‌توانیم آن‌ها را یاد گرفته و در طول زمان در آن بهتر شویم.
در ادامه به چند پیشنهاد برای تربیت بهتر کودکان – با هر میزان پشتکار و پایداری – می‌پردازیم.
اگر کودک شما به طور طبیعی پشتکار بالایی ندارد
سرگرمی
به یاد داشته باشید که بچه‌ها فعالیت‌هایی را به صورت طولانی مدت ادامه می‌دهند که از انجام آن‌ها لذت برده و به آن‌ها علاقه‌مند باشند. اجازه دهید کودک، خودش بازی و سرگرمی‌هایش را انتخاب کند. شما نهایتا می‌توانید پیشنهادات خود را مطرح کرده یا وسایل و تجهیزاتی را برای افزایش شور و شوق او تهیه کنید. در هر صورت اجازه دهید آن‌ها پیش قدم شوند.
فعالیت های چند مرحله‌ای را امتحان کنید
به عنوان مثال، بسیاری از پروژه‌های هنری چند مرحله‌ای هستند. آن‌ها باید خشک شوند، دوباره رنگ آمیزی شده و مجدد خشک شوند. فعالیتهای گسترده و چند مرحله‌ای، صبر و پشتکار را آموزش می‌دهند.
احساسات فرزندتان را به رسمیت بشناسید
مواجهه با چالش‌ها می‌تواند باعث بروز احساسات زیاد و شدیدی شود. به کودک خود بیان این احساسات را در قالب کلمات آموزش دهید. برای مثال: «وقتی برجی که ساختی فرو می‌ریزه احساس سرخوردگی به وجود میاد. انجام بازی‌ای که تازه یاد گرفتی، مشکله. وقتی مطمئن نیستی مشکل رو چه جوری حل کنی، از دیگران کمک بگیر. اولین تلاش برای انجام هر کاری، سخت‌ترین باره، ولی با تمرین آسانتر می‌شه».
بیشتر بخوانید: چگونه بیان احساسات کودکان از طریق موسیقی تقویت می‌شود
به دنبال فرصتی برای بسط دادن به فعالیتهای مناسب سن کودک باشید
برای والدینی که کودکی کم پشتکارتر دارند، احتمالا ارائه فعالیت‌هایی که مطمئن هستند فرزندشان در آن مهارت دارد، وسوسه انگیزتر است. چرا که تحمل بدخلقی کودک – وقتی که فعالیتی را نتوانسته به سرانجام برساند – اصلا خوشایند نیست.
اما حقیقت این است که بچه‌ها وقتی یاد بگیرند که می‌توانند از پس چالش‌ها برآمده و موفق باشند، پشتکارشان رشد می‌کند. بنابراین به جای انجام دوباره آن پازل ۱۰ تکه که کودکتان در آن ماهر است، پازل‌های ۱۵ یا ۲۰ تکه را امتحان کنید و ببینید چه اتفاقی می‌افتد.
از دخالت و کمک آنی خودداری کنید
کودکان از رویارویی با موانع و تلاش برای پیدا کردن راه حل، پشتکار داشتن را یاد می‌گیرند و در عین حال می‌آموزند ناامیدی طبیعی خود را مدیریت کنند. اگر بزرگسالان در اولین رویارویی با مانع یا دشواری، وسط پریده و به کودک کمک کنند، او آموزش نمی‌بیند.
مطالب آموزشی:
آشنایی با مشاخل برای پیش دبستانی ها
آموزش زبان انگلیسی برای پیش دبستانی
آموزش نقاشی برای پیش دبستانی ها
شما بهتر از همه فرزندتان را می شناسید، بنابراین مراقب علائم استیصال و سرخوردگی باشید و فقط در آن هنگام وارد عمل شوید و بپرسید: «می‌بینم که حسابی تلاش کردی. میخوای کمی استراحت کنی؟ یا کمکی از من بر میاد؟».
بیشتر بخوانید: تلاش برای تربیت فرزند موفق را متوقف کنید!
اگر کودک شما به طور طبیعی پشتکار بالایی دارد
حواستان باشد کودک در همه موارد سماجت دارد، حتی در محدودیت‌هایی که شما برای او وضع کرده‌اید
کودکانی که به طور طبیعی پشتکار دارند، سمج نیز هستند. این یعنی اگر کودک چیزی را می‌خواهد، پس می‌خواهد! قوانین و محدودیت‌‌های ثابتی که وضع کرده‌اید را مهربانانه و مداوم به کودک خود بازگو کنید. خیالتان راحت باشد که این ویژگی کودک، در آینده باعث موفقیت او می‌شود.
به احساسات کودک اعتبار ببخشید
وقتی فرزند شما نتوانسته به هدف خود برسد، احتمالاً احساسات متلاطم و شدیدی را تجربه می‌کند. نام بردن از این احساسات می‌تواند به او کمک کند: «می‌دونم که تو واقعا دوست داشتی امروز بریم پارک، اما همین الان رعد و برق زد و هوا ابریه، پس باید منتظر باشیم. می‌دونم که احساس ناراحتی و ناامیدی می‌کنی. درک می‌کنم که الان چه احساسی داری».
برای کمک، فعالیت متفاوتی را به کودک پیشنهاد دهید
گاهی اوقات کودکانی که به شدت پیگیر هستند، به سختی می‌توانند یک فعالیت را ترک کرده و به سراغ کار دیگری بروند. می‌توانید هر ۵ دقیقه و سپس هر۳ دقیقه یکبار، تغییر در فعالیت را یادآوری کنید یا یک زمان‌سنج بصری – همچون ساعت شنی – را امتحان کنید که به فرزندتان کاهش زمان را نشان می‌دهد تا او فعالیت خود را در انتها تغییر دهد.
اگر فرزندتان در سیکل معیوب گرفتار شده، مداخله کنید
گاهی اوقات کودکان پیگیر به نقطه‌ای می‌رسند که استراتژی مشابه و ناموفق خود را بارها و بارها امتحان می‌کنند، زیرا مطمئن نیستند که باید چه کاری را به جای آن انجام دهند. بررسی کنید و ببینید آیا فرزندتان کمک می‌خواهد یا نه. به او بگویید اشکالی ندارد اگر کمک بخواهد: «می‌بینم که تا حالا چند بار گذاشتن اون بلوک بزرگه بالای برج خودت رو امتحان کردی و مدام در حال سقوطه. برای فکر کردن به حل این مشکل کمک میخوای؟».
در حقیقت هیچ راه درست یا غلطی برای تجربه جهان وجود ندارد. پشتکار فقط یک ویژگی است که همه ما را کاملا منحصر به فرد می‌کند. کودکان زمان زیادی دارند تا یاد بگیرند که راه‌های زیادی برای درگیر شدن با یک چالش، کشف راه‌حل و در نهایت رسیدن به نتیجه وجود دارد و همه این‌ها در حالی اتفاق می‌افتند که باید همزمان تلاطمات احساسی زیادی را نیز مدیریت کنند.
این مساله‌ای پیچیده‌ا است! به همین دلیل آن‌ها تمام دوران کودکی خود – و رابطه خود با شما -را نیاز دارند تا آن را بفهمند و بیاموزند.
