- بازی کردن، خلاقیت و تخیل را در کودکان خردسال پرورش میدهد، امری که در رشد کلی آنها اهمیت بسزایی دارد.
- خردسالان تخیل زندهای دارند. آنها معمولا از نقش آفرینی، هنر، موسیقی و ساخت کاردستی لذت میبرند.
- بازیهای مبتنی بر کتابخوانی، پیاده روی در طبیعت، جعبهای پر از اسباب و وسایل، پوشیدن لباس مبدل و نمایش عروسکی می تواند تخیل خردسالان را تحریک کند.
مطالب مرتبط:
بازیهای خردسالان: چرا برای رشد خلاقیت مهم است؟
بازی، خلاقیت و تخیل را در بچههای خردسال و پیشدبستانی پرورش میدهد، دورانی که میتواند یکی از خلاقترین سالهای زندگی کودک باشد. بازی، همانطور که موجب رشد تخیل کودکان خردسال میشود، به آنها فرصتهای زیر را میدهد:
- ایجاد اعتماد به نفس
- ابراز احساسات و یادگیری مهارتهای ارتباطی
- توسعه، تمرین و بهبود هماهنگی و مهارتهای حرکتی
- تمرین مهرتهای تصمیمگیری، حل مسئله و تفکر انتقادی
- بررسی ایدهها در یک محیط امن
مطالب مرتبط: بازیهای شمارشی یا ساخت زیر بنای محاسبات در کودکان
همه اینها، مهارتهای بسیاری مهمی برای سالهای پیش دبستانی و بعد از آن هستند.
با افزایش قوه تخیل کودک در خردسال، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
از حدودی ۳ سالگی، کودک شما ممکن است از بازیهای نمایشی با عروسکها و لباسهای مبدل لذت ببرد، داستانهای مفصلی درباره چیزهایی که هرگز اتفاق نیفتادهاند برای شما تعریف کند یا یک دوست خیالی داشته باشد. او حتی ممکن است وانمود کند که یک آدم بزرگ، یک پزشک یا یک فضانورد است.
کودک خردسال شما، احتمالا علاقه زیادی به هر فرصتی برای خط خطی کردن، نقاشی کشیدن، رنگ آمیزی و چسباندن چیزها دارد. او در حدود ۴ سالگی میتواند مکانها، اجسام و افراد را با جزییات بسیاری که از تخیل او ناشی میشود، نقاشی کند.
تا ۵ سالگی، مهارت کودک شما در کشیدن اشکال پیچیده مثل لوزی، مثلث و ستاره بیشتر شده و می تواند افکار و ایدههایش را از طریق نقاشی بیان کند.
او همچنین ممکن است برای بازگویی قصهاش، نشان دادن احساسات یا توصیف چیزهایی که دیده شروع به استفاده از هنر کند.
فراموش نکنید که کودکان در این سن نمیتوانند تشخیص دهند چه چیزی واقعی و چه چیزی ساختگی است. این یعنی ممکن است هیولاهای داستانهای ترسناک برای فرزند شما واقعی باشد. اگر فرزندتان کابوس میبیند، به او اطمینان دهید که جایش امن است. به او توضیح دهید که هیولاها واقعی نیستند و نمیتوانند به او آسیبی بزنند.
فرزند شما تخیل و ایدههای خود را به تمام روشهای خلاقانه بیان خواهد کرد. از خودتان بپرسید که از رشد خلاقیت فرزند خردسالتان چه انتظاری دارید و برای فعالیتهای خلاقانه او ایدههایی داشته باشید.
مطالب درسی مرتبط:
آشنایی با مشاغل برای کودکان کان پیش دبستانی
کاردستی برای کودکان پیش دبستانی

ایدههای خلاقانه برای طراحی بازی
سعی کنید در بازیهای فرزندتان، خودتان در حاشیه باشید. این کار به کودک شما فرصت میدهد که خودش تصمیم بگیرد با چه چیزی و چگونه بازی کند. البته به یاد داشته باشید که اگر کودکتان دچار مشکل شد یا احساس ناراحتی کرد، همچنان نیاز به تشویق و کمک شما دارد.
مطالب مرتبط: اهمیت بازی در دنیای کودکان پیش دبستانی
چند ایده بازی برای تشویق تخیل فرزندتان را با هم مرور میکنیم:
- قصه بگویید و کتاب بخوانید. فرزند کودکستانی شما احتمالا از ساخت پایانهای جدید برای داستانهای آشنا لذت میبرد. همچنین سعی کنید قافیهها و معماهای کودکانه برایش بسازید. کودکان خردسال بازی با کلمات را دوست دارند و از ساختن جک و قافیههای مخصوص به خود لذت میبرند.
- در آب و هواهای مختلف به گردش در طبیعت بروید یا در فضای آزاد بازی کنید. این یک راه ساده و کم هزینه است تا فرزندتان محیطهای جدید را تجربه کند.
- زمانی را برای بازی در فضای باز در مکانهای امن اختصاص دهید. این کار به کودک شما آزادی و فرصتی برای اکتشاف میدهد.
- از فرزندتان بخواهید در کارهای ساده خانه به شما کمک کند. او میتواند در نقش یک گارسون در چیدن میز کمک کند یا ممکن است دوست داشته باشد وانمود کند که سرآشپز است و در آشپزیهای ساده شما را همراهی کند.
- یک فضای بازی مخصوص در خانه خود درست کنید. جعبههای مقوایی بزرگ یا ملحفههایی که روی صندلیها را میپوشانند، میتوانند امکانات بیپایانی را برای نقشآفرینی ایجاد کنند. از اسباببازیهایی چون توپ یا لگو استفاده کنید که به شما امکان بازی با پایان باز را بدهد.
- زمانی را به استراحت و رویاپردازی اختصاص دهید. همراه با کودکتان به پشت دراز بکشید و به ابرها و آسمان نگاه کنید. تصور کنید که اشکال مختلفی که میبینید، چه میتوانند باشند.

شما همچنین میتوانید برخی بازیهای ساده و کم هزینه را برای کودک خود درست کنید. مثلا:
- به کودک خود مدادشمعی یا مدادرنگی برای نقاشی بدهید. فرزند شما میتواند نقشههای سادهای از محله شما یا مسیر خانه دوستش تهیه کند.
- برای فرزندتان یک «جعبه شلوغ» بسازید که پر از وسایلی مانند چوب بستنی، کاغذ رنگی، ریسمان، چسب و سایر مواد قابل بازیافت مانند جعبههای مقوایی یا بطریهای پلاستیکی باشد. این جعبه همچنین میتواند چند چیز طبیعی مثل شاخه، گلبرگ، سنگ یا پر هم داشته باشد. این موارد برای پروژههای کاردستی عالی هستند.
- جعبهای از لباسهای قدیمی، کفش، لباس بافتنی، چکمه ، کیف دستی و چیزهای دیگر را برای «بازی لباس مبدل» جمعآوری کنید.
- یک منطقه برای بازی های کثیف و شلختهطور با ماسه، خاک رس، خمیر، رنگ، آب یا گل ایجاد کنید. همچنین میتوانید به ساحل یا کنار رودخانه رفته و با فرزندتان در شن و خاک رس بازی کنید.
- مجلات و بروشورهای قدیمی را نگه دارید. فرزند شما میتواند تصاویر افراد، حیوانات و اشیا را از آنها ببریده و برای کلاژ استفاده کند.
- از نمایش عروسکی با فرزند خود لذت ببرید. تنها چیزی که برای شروع نیاز دارید یک جوراب یا حتی یک کیسه کاغذی است!
- به موسیقی گوش دهید یا با وسایل روزمرهای مثل قوطی خالی شیر، جعبههای پر شده با برنج خام، سنگریزه و یا نوارهای لاستیکی دور جعبههای باز، آلات موسیقی بسازید. موسیقی را به عنوان زمینهی دیگر فعالیتهای کودک خردسال خود مد نظر داشته باشید، مثلا آواز خوانی همراه با نقاشی کشیدن.
جالب ترین ها: مثبت اندیشی: عادتی پسندیده برای فرزندان و والدین

تخیل کودکان در دنیال دیجیتال
خوب است بدانید که وسایلی چون تبلت میتواند جرقهای برای بازی و تخیل در کودک شما باشد. برای مثال، طراحی یا نقاشی با تبلت میتواند توانایی کودک شما در استفاده از شکل و رنگ به روشهای مختلف را تقویت کند.
راهکارهای زیر به فرزندتان برای استفاده بهینه از این دست وسایل الکترونیک کمک میکند:
- برنامهها، بازیها و رسانههای با کیفیت را انتخاب کنید.
- با فرزندتان باهم از تبلت استفاده کنید.
- به فرزندتان در مدیریت زمان استفاده از تبلت کمک کنید.
به یاد داشته باشید: رعایت تعادل در استفاده بهینه فرزند شما از این وسایل الکترونیکی، حرف اول را میزند. انجام بسیاری از فعالیتهای مختلف همچون نقشآفرینی، بازیهای خلاقانه، بازیهای فیزیکی، بازیهای اجتماعی و کتابخوانی هم مثل بازیهای دیجیتال در رشد فرزندتان تاثیرگذار است.
به طور کلی، اتفاقات کلیدی در رشد یک کودک به ترتیب یکسانی رخ میدهند، اما سن وقوع آنها ممکن است متفاوت باشد. اگر شما نگران هرجنبهای از رشد فرزند خود هستید، بهتر است که با پزشک خود یا معلم کودکستان فرزندتان صحبت کنید.
بیشتر بخوانید: مهارت تفکر انتقادی در کودکان چگونه تقویت می شود؟